شنود اطلاعات شخصي کاربران، جاسوسي پيام‌ها و دسترسي به موقعيت مکاني يا عکس‌هاي گالري از جمله اتهاماتي است که با ورود ربات‌ها به تلگرام، بر سر زبان‌ها افتاد و تا حدي اطمينان کاربران به فضاي اين پيام‌رسان را از بين برد، اما اينکه ربات‌ها تا چه اندازه مي‌توانند فعاليت مخرب داشته باشند، مورد بحث است.
وايمکس نيوز- ربات‌هاي تلگرامي يکي از قابليت‌هاي اين پيام‌رسان هستند که امکان تعامل کاربر با آنها از طريق ارسال پيام و فرمان‌هاي متفاوت وجود دارد. اين برنامه روي يک سرور اجرا مي‌شود و تلگرام هم يک واسط ايمن براي تبادل بين کاربر و برنامه موجود در آن سرور است. خاصيت کدباز يا Open source بودن تلگرام اين اجازه را به برنامه‌نويسان مي‌دهد که برايش ربات بنويسند و به توسعه اين برنامه کمک کنند.
از همان ابتدا با معرفي ربات‌هاي تلگرام بحث‌ها و شايعه‌هاي مختلفي در فضاي مجازي بر سر خطرناک بودن اين ربات‌ها مطرح شد، اما پاسخ به اين سوال را در صورتي مي‌توان داد که ابتدا بدانيم منظورمان از فعاليت مخرب چيست و ربات تلگرام چه توانايي‌هايي براي انجام فعاليت مخرب دارد.
محمد حسني -کارشناس فضاي مجازي- درباره ربات‌هاي تلگرامي مي‌گويد: با بررسي ربات تلگرام متوجه مي‌شويم ربات مانند ديگر کاربران تلگرام يک حساب کاربري است و طبيعتا بيشترين دسترسي که مي‌تواند داشته باشد به اندازه دسترسي‌هاي يک کاربر عادي در تلگرام است. بنابراين هنگامي که از يک ربات تلگرام استفاده مي‌کنيم، آن ربات همان اطلاعاتي را از ما مشاهده مي‌کند که يک کاربر ديگر مي‌بيند که شامل نام و نام خانوادگي، شناسه کاربري يا آي‌دي و عکس پروفايل خواهد بود.
اين کارشناس در ادامه با اشاره به ميزان دسترسي ربات‌ها به اطلاعات کاربران اظهار مي‌کند: براي اينکه بدانيم يک ربات تلگرام به چه اطلاعاتي مي‌تواند دست يابد، بايد ميزان دسترسي آن ربات را در نظر بگيريم. بنابراين يک ربات تلگرام نمي‌تواند در گوشي شما جاسوسي کند، به رمزهاي شما يا موقعيت مکاني شما دسترسي ندارد و نمي‌تواند عکس‌هاي گالريتان را براي کسي بفرستد. خصوصا بسياري از ربات‌هاي تلگرام که سطح دسترسي محدودتري هم دارند.
او همچنين درباره فعاليت ربات‌ها در گروه‌ها مي‌گويد: همچنين اگر ربات مورد نظر در يک گروه به کار گرفته شود مي‌تواند همين اطلاعات را در مورد همه کاربران ببيند يا اصطلاحا به موارد ذکرشده دسترسي دارد. بنابراين ربات‌ها به اطلاعاتي خارج از اين‌ها از جمله داده‌هاي گوشي، مکالمات و تماس‌ها، موقعيت مکاني و... دسترسي ندارند و نمي‌توانند فعاليت مخربي داشته باشند و حداکثر کاري که مي‌توانند انجام دهند جمع‌آوري شناسه‌ها و پيام هاي کاربران يک گروه و ارسال به سرور خود ربات است.
يکي از شايعاتي که در مورد ربات‌هاي تلگرام گفته مي‌شود اين است که به اطلاعات شخصي کاربران دسترسي دارند و ممکن است براي شنود اطلاعات کاربران و جاسوسي به کار گرفته شوند. بيشتر نگراني کاربران هم از قابل اطمينان بودن اين ربات‌ها از نظر امنيت اطلاعات و يا جاسوسي اطلاعات است.
مهران پورمحبي -کارشناس فضاي مجازي- با اشاره به مکانيزم Privacy Mode ربات‌ها مي‌گويد: رباتي که در حالت Privacy کدنويسي و اجرا شده است، همه پيام‌هاي گروه را دريافت نخواهد کرد، بلکه پيام‌هايي را دريافت مي‌کند که با يک اسلش – "/" – شروع شوند، نام ربات از طريق کاراکتر @ در آن آمده باشد و پيام‌هايي که در جواب پيام‌هاي ربات Reply شده باشد.
مکانيزم Privacy Mode به طراحان ربات کمک مي‌کند از ميليون‌ها پردازش اضافي جلوگيري کنند. اين مکانيزم به شکل پيش‌فرض فعال است اما مي‌تواند غير فعال شود و در اين حالت ربات همه پيام‌هاي رد و بدل شده را رصد مي‌کند تا دستورهاي احتمالي را از بين آنها بيرون کشيده و پردازش کند.
البته همان‌طور که پورمحبي اشاره مي‌کند، حتي اگر مکانيزم Privacy Mode غيرفعال شده باشد، خواندن همه پيام‌ها به وسيله ربات به معني جاسوسي نيست. زيرا ربات از همه پيام‌ها سر درنمي‌آورد و تنها پيام‌هايي که براي ربات تعريف شده و معني‌دار باشد، پردازش مي‌شوند. در نتيجه حتي خارج از اين مکانيزم نيز ربات توان جاسوسي چنداني به خودي خود ندارد.
يکي ديگر از نگراني‌ها اين است که ربات پيام‌هاي خصوصي را جمع‌آوري کرده و عملا در اختيار طراح بگذارد. کارشناسان اين موضوع را با چند دليل منتفي مي‌دانند. دليل اول همان محدوديت حافظه ربات‌ها است، اينکه تمامي پيام‌هايي که پردازش شوند، بعد از مدتي از حافظه Cloud در سرور پاک خواهند شد و تلگرام اين‌طور ادعا مي‌کند که اين پيام‌ها هرگز در سرور نمي‌ماند.
دليل دوم آنکه عملا حتي در صورت جمع‌آوري اطلاعاتي نظير پيام‌ها و شماره تلفن‌ها، طراح ربات دسترسي مستقيم به آنها ندارد و همه اين اطلاعات از طريق پروتکل رمزنگاري شده تلگرام به سرور واسطه منتقل و در آنجا پردازش و ذخيره مي‌شوند.
بنابراين به نظر مي‌رسد آن‌طور که بعضي ادعا مي‌کنند، ربات‌هاي تلگرام راهي براي جاسوسي هستند، صحت ندارد و ربات‌ها هم مانند ساير کاربران سطح دسترسي محدودي به اطلاعات افراد دارند که البته همين اندازه اطلاعات هم با هوشمندي کاربران قابل کنترل است.
منبع: ايسنا