شکاف ديجيتالي عوامل متعددي از جمله عدم توازن جوامع در استفاده از فناوري‌هاي نو، فقدان منابع مالي لازم، عدم آگاهي مردم از نحوه استفاده فناوري‌هاي نو و مشکلات ايجاد شبکه دسترسي در مناطق محروم و روستايي دارد. با فرهنگ‌سازي ورود اينترنت به خانوارها و ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب در مناطق کمتر توسعه‌يافته بايد در راستاي کاهش شکاف ديجيتال گام برداشت.
وايمکس نيوز- در دنياي جديد بهره‌گيري از تکنولوژيهاي ارتباطي و اطلاعاتي در جوامع به صورت عادلانه تقسيم نشده است. شکاف ديجيتالي (DIGITAL DIVIDE) به معناي وجود نابرابري در دسترسي و استفاده از فناوري‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي (ICT) بين کشورها و جوامع مختلف است و اينترنت به اين شکاف دامن زده است.
عوامل اقتصادي تاثيرگذار
يکي از دلايل وجود شکاف ديجيتالي، عدم توازن جوامع در استفاده از فناوري‌هاي نو است. شکاف ديجيتالي از اشاعه و گسترش تدريجي فناوري‌هاي نو نشات مي‌گيرد و اجتناب‌ناپذير است، زيرا کشورهاي ثروتمند تجربه کافي و درآمد اضافي براي استفاده از فناوري‌ها را دارند. بنابراين تفاوت در ميزان هزينه‌هاي خدمات اينترنت در کشورهاي صنعتي و توسعه‌يافته با کشورهاي جهان سوم باعث عدم توازن در استفاده و ايجاد شکاف خواهد شد.
فقدان منابع مالي لازم نيز مي‌تواند از علت‌هاي ايجاد شکاف ديجيتالي باشد. درواقع شکاف ديجيتالي بازتابي از چشم‌انداز زيربناي فناوري موجود و توزيع ثروت است. در کشورهايي که فاقد سواد و برق هستند قطعا مردم قادر به استفاده موثر از فناوري اطلاعات نخواهند بود. کشورهايي که غرق در بدهي هستند مسلما نمي‌توانند سرمايه‌گذاري‌هاي لازم براي ايجاد فناوري را تامين کنند. کشورهايي که پيش‌شرط لازم براي استفاده از فناوري اطلاعات را نداشته باشند، با مشکل روبه‌رو خواهند بود.
عدم آگاهي مردم از نحوه استفاده فناوري‌هاي نو
افرادي که از سطح سواد بالاتري به خصوص در حوزه تخصصي کار با اينترنت و همچنين زبان انگليسي برخوردارند، بهتر و بيشتر مي‌توانند از اينترنت بهره ببرند. به همين دليل عدم آگاهي مردم از نحوه استفاده فناوري‌هاي نو، يکي ديگر از دلايل شکاف ديجيتالي است. گاهي شکاف ديجيتالي به اين دليل وجود دارد که مردم نمي‌دانند چگونه از اين فناوري استفاده کنند يا اين که فناوري متناسب با زندگي آنها فراهم نشده است.
همچنين مشکلات ايجاد شبکه دسترسي در مناطق محروم و روستايي مي‌تواند شکاف ديجيتالي ايجاد کند. شکاف ديجيتالي ناشي از مشکلات واقعي در انتقال فناوري به سراسر دنيا تا حدودي به خاطر مشکل ايجاد دسترسي به شبکه و تا اندازه‌اي هم به خاطر دشواري تامين برق در مناطق روستايي است. نبود تناسب ميان شهر و روستا در کشورهاي در حال توسعه، منجر به رشد مناطق شهري از نظر تکنولوژيک شده است و مناطق روستايي در اين کشورها از اين حرکت عقب مانده‌اند.
در برخي از کشورهاي در حال توسعه به دليل محدوديتهاي مختلف زيرساختي، امکان دسترسي به اينترنت فقط براي افراد شاغل در محل کارشان وجود دارد و در خارج از آن اين امکان نيست. اين موضوع باعث ايجاد شکاف بين افراد شاغل و غير شاغل مي‌شود.
مقاومت در برابر تکنولوژي
شکاف ديجيتالي به انتخاب شخصي نيز باز مي‌گردد. بنابراين گوناگوني سلايق و تمايلات شخصي افراد در ايجاد شکاف ديجيتالي تاثيرگذار است. بعضي افراد اصلا تمايلي به استفاده از فناوري اطلاعات ندارند. در نتيجه شکاف ديجيتالي تا حدي ابهام‌آميز باقي مي‌ماند. در کشورهاي در حال توسعه فرهنگ و دل‌بستگي به آن قوي‌تر از کشورهاي توسعه‌يافته است، به همين دليل امکان مقاومت مردم اين کشورها با تکنولوژيهاي جديد، آنجا که با فرهنگ‌ها و سبک زندگي آنها و اعتقاداتشان در تضاد است بسيار بيشتر از کشورهاي توسعه‌يافته است.
معمولا افراد جوان از آمادگي بيشتري براي آموزش ها برخوردار بوده و علاقه بيشتري براي انعطاف در برابر محصولات و تکنولوژيهاي جديد دارند. علاوه بر تفاوت بين سنين مختلف در استفاده از اينترنت، بين نسل‌هاي مختلف اين تفاوت مشهود است. امروزه در بسياري از جوامع و کشورها ميزان آگاهي فرزندان از دنياي ديجيتال و ميزان استفاده آنها از اينترنت و کامپيوتر بسيار بيشتر از والدينشان است. اين موضوع موجب شده که بزرگترها از کوچکترها در اين ميدان عقب بمانند و اين عقب‌ماندگي منجر «شکاف يا فاصله ديجيتالي» بين دو نسل شده است.
يکي ديگر از عوامل ايجاد شکاف ديجيتال بر اثر استفاده از اينترنت، جنس است. منظور از شکاف ديجيتالي جنسيت، فاصله بين زنان و مردان در دسترسي به فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي است. مهمترين علت ايجاد شکاف ديجيتالي جنسيت، فقدان هدايت جنسيتي در سياست‌ها و برنامه‌هاي حکومت‌ها در هر دو سطح کلان و خرد است.
فرهنگ‌سازي جهت ورود اينترنت به خانوارها، فرهنگ‌سازي و انجام آموزش‌هاي لازم جهت افراد مسن‌تر درمورد محيط نت، ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب در روستاها و مناطق کمتر توسعه‌يافته، ايجاد يا توسعه شبکه ملي اينترنت با توجه به فرهنگ هر کشور و سالم و پاک‌سازي محيط اينترنت بر اساس اطلاعات سايت وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، از راهکارهاي استفاده بهينه از اينترنت در راستاي کاهش شکاف ديجيتال است.
منبع:ايسنا