پس از اينکه شرکت اپل اپليکيشن‌هاي ايراني را با توجيه تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران از اپ‌استور حذف کرد، به نظر مي‌رسد اين بار نوبت شرکت گوگل شده تا در فروشگاه ‌آنلاين خود را روي اپليکيشن‌هاي اين بازار اندرويدي ببندد.

وايمکس نيوز- کمتر از يک ماه از موضع اپل براي حذف برنامه‌ها و اپليکيشن‌هاي ايراني از اپ‌استور در راستاي قوانين تحريم‌هاي سياسي و اقتصادي آمريکا عليه ايران مي‌گذرد که شرکت گوگل هم شروع به حذف اين اپليکيشن‌ها از گوگل‌پلي کرده است. اگر چه پيش از اين نيز از سال گذشته اپل چندين بار به حذف اپليکيشن‌هاي ايراني از فروشگاه آنلاين خود اقدام کرده بود.

شرکت اَپل پس از حذف اپليکيشن‌هاي ايراني در پيغامي به برخي شرکت‌هاي برنامه‌نويس ايران اعلام کرد: در راستاي قوانين تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران، اَپ استور اَپل نمي‌تواند برنامه‌هاي ايران مربوط به گوشي‌هاي آيفون را در خود جاي دهد يا اقدام به توزيع آنها کند. هم‌چنين اين شرکت اعلام کرد که نمي‌تواند با برنامه‌نويسان ايراني داد و ستد داشته باشد.

اين موضوع حتي واکنش نشريه‌هاي خارجي را هم در بر داشت. نيويورک تايمز در گزارشي نوشت: با اينکه شرکت اپل در ايران به صورت رسمي داراي نمايندگي نيست، اما ايراني‌هاي بسياري از محصولات آن نظير گوشي‌هاي هوشمند آيفون، آي‌پد، آي‌پاد و ساير محصولات و سرويس‌هاي آن استفاده مي‌کنند و حذف برنامه‌ها و اپليکشن‌هاي ايراني از اپ‌استور، مشکلات و محدوديت‌هايي براي آنها ايجاد خواهد کرد.

سوءتفاهم يا سوءنيت؟

همچنين محمدجواد آذري جهرمي -وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات- از همان ابتدا به اين موضوع واکنش نشان داد. او با بيان اينکه در فضاي تعاملات بين‌المللي اين مقررات توسط طرفين رعايت مي‌شد، اظهار کرد: ‌ما سيگنال‌هاي خوبي از سمت اپل داشتيم. در ورژن 11 سيستم عامل iOS اپل اطلاع‌رساني کرد که زبان فارسي را اضافه کرده است. اما همزمان با اين مساله شروع به حذف يک سري از اپليکيشن‌هاي ايراني کردند که ما ديگر نمي‌توانستيم آن را توجيه کنيم، زيرا نه به دليل موضوعات مالي بود که شامل قوانين خودشان مي‌شد و نه قوانين تحريم‌هايي که آمريکا عليه ايران دارد.

وي همچنين خاطرنشان کرد: در ايميل‌هايي که به تيم‌هاي توسعه‌دهنده اپليکيشن‌ها زدند، اشاره نکردند که دليل اين موضوع چيست. در يک پيام به صورت مبهم اشاره کردند ما نمي‌توانيم از کشورهايي که تحت تحريم آمريکا هستند ميزباني کنيم. در حالي که برخي از اين شرکت‌ها که در ايران فعاليت مي‌کردند، حوزه کسب‌وکار خود را بين‌المللي در نظر گرفته و شرکت خود را در خارج از ايران ثبت کرده بودند و مصداق ايراني محسوب نمي‌شدند، اما آنها هم از اپ‌استور حذف شدند.

البته جهرمي موضوع حذف اپليکيشن‌ها را در حد يک سوءتفاهم دانست و گفت: اميدواريم اين مساله در حد سوء تفاهم باشد، زيرا اگر سوء نيتي وجود داشته باشد ما نيز مدل رفتاري خود را متناسب با اين مساله برنامه ريزي مي‌کنيم. البته شرايط نشان مي‌دهد که اپل به مشتريان خود احترام مي‌گذارد. هرچند اين شرکت در ايران نمايندگي رسمي ندارد، اما 11 درصد گوشي‌هاي هوشمند ايران اپل هستند که به سرويس‌هاي ايراني نياز دارند و اين موضوع با سياست مشتري‌مداري شرکت‌هاي بزرگ سازگار نيست.

با وجود اين، او از در ميان گذاشتن اين موضوع با وزير امور خارجه خبر داد و اظهار کرد: براساس قانون و مقرراتي که وجود دارد در حال پيگيري اين موضوع هستيم. ما از اين شرکت‌ها حمايت مي‌کنيم، زيرا براي ما حمايت از کسب وکارهاي نوپا اهميت زيادي دارد. همچنين با دکتر ظريف صحبت کرده و ايشان به صورت جدي پيگير هستند. اگر لازم باشد وکيلي براي پيگيري اين موضوع بگيريم اقدام مي‌کنيم.

کمپين درخواست از شرکت اپل

در اين ميان همچنين کمپيني در فضاي مجازي و توييتر تشکيل شده و با هشتگ #StopRemovingIranianApps به معني «به حذف ‌اپليکيشن‌هاي ايراني خاتمه دهيد» اعتراض خود را به اين اقدام اپل نشان دادند. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز به اين کمپين پيوسته و در توييت خود از اين هشتگ استفاده کرد و نوشت: فناوري اطلاعات بايد براي بهتر و راحت‌تر کردن زندگي افراد مورد استفاده قرار گيرد، نه اينکه ابزاري براي تبعيض بين کشورها باشد.

همچنين برخي از فعالان حوزه فضاي مجازي و توسعه‌دهندگان اپليکيشن‌هاي ايراني که اقدام حذف اپليکيشن‌ها از اپ‌استور به نوعي بازار آنلاين آنها را دچار مشکل مي‌کند، با ارسال نامه‌اي رسمي از تيم کوک -مديرعامل اپل- درخواست کردند که اين اقدام را متوقف کند و کاربران مي‌توانند آن را امضا کنند.

از ديگر واکنش‌ها به موضوع حذف اپليکيشن‌هاي ايراني مي‌توان به گفت‌وگوي پروانه مافي -رئيس کميته‌ي حمايت از کسب‌وکارهاي الکترونيکي مجلس شوراي اسلامي- اشاره کرد که گفت: وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در تعامل با وزارت امور خارجه بايد مسئله‌ي حذف برخي اپليکيشن‌هاي ايراني از اپ‌استور شرکت اپل را حل کنند.

او حذف اين برنامه‌هاي کاربردي از عرصه‌ي رقابت بين‌المللي را بي‌پشتوانه توصيف و اظهار کرد: اين مسئله قبلا نيز سابقه داشته و شرکت خارجي علّت آن را سيستم پرداخت شاپرک در ايران و عدم اتصال اين سامانه به سيستم پرداخت بين‌المللي توصيف کرده بود. امروز نيز به بهانه‌ي تحريم‌هاي ايالات متحده که روشن نيست از چه پشتوانه‌اي برخوردار است، دست به اين اقدام زده‌اند.

مافي با بيان اينکه حذف اپليکيشن‌هاي پرمخاطب ايراني از دو جنبه به اقتصاد کشور لطمه مي‌زند، گفت: عدم حضور برنامه‌هاي کاربردي پر مخاطب ايراني در بازارهاي جهاني اولاً سهم آنها را از بازار بين‌الملليِ اين کسب‌وکارها با خطر جدي مواجه کرده و چنانچه در اسرع وقت حل نشود، خسارت مالي سنگيني به اين شرکت‌ها و به تبعِ آن به اقتصاد فناروري اطلاعات در کشور وارد خواهد کرد. دوم و مهم‌تر از اين زيان که اثر کوتاه‌مدت در پي خواهد داشت، زياني است که حذف برنامه‌هاي کاربردي ايراني از بازارهاي جهاني در درازمدت به همراه دارد.

نوبت حذف اپ‌هاي ايراني به گوگل رسيد

موضوع حذف اپليکيشن‌هاي ايراني از اپ‌استور کاملا حل نشده بود که گوگل نيز به فاصله‌ي دو هفته پس از اپل و در اقدامي مشابه، نرم‌افزارهاي ايراني را از گوگل‌پلي -فروشگاه آنلاين نرم‌افزارهاي اندرويدي- با توجيه مشابه تحريم‌هاي دولت آمريکا عليه ايران حذف کرد.

گوگل‌پلي در سال 2013 دسترسي خود براي مصرف‌کنندگان ايراني را فراهم ساخت. در سال 2014، دولت باراک اوباما با صدور مجوزي جديد به شرکت‌هايي نظير اپل و گوگل اجازه داد تا فروشگاه‌هاي عرضه نرم‌افزارهاي خود را به روي ايرانيان باز کنند. اما اين مجوز شامل خدمات ميزباني ارائه‌شده به نرم‌افزارهاي ايراني نبود. شرکت گوگل از طريق فروشگاه گوگل‌پلي، ميزباني نرم‌افزارهاي ايراني را انجام مي‌داد. اين مسئله موجب شده بود که گوگل ناقض تحريم‌هاي دولت آمريکا عليه ايران باشد.

تايلر کوليس -وکيل عضو موسسه حقوقي فراري اند اسوشيتس- که در زمينه تحريم‌هاي آمريکا تخصص دارد، مي‌گويد: «اين تحريم‌ها عملا تمامي معاملات بين ايران و آمريکا «شامل عرضه کالا، فنآوري و خدمات» را شامل مي‌شود.» با وجود اين او معتقد است «تحريم‌هايي نظير تحريمي که شرکت‌هاي آمريکايي را از ارائه خدمات ميزباني هاستينگ به توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهاي ايراني منع مي‌کند، تنها فعاليت‌هاي بي‌ضرر را محدود مي‌سازد.

حذف اپليکيشن‌هاي ايراني از اپ‌استور با وجود سهم 11 درصدي در بازار ايران هم اقدامي ناعادلانه به شمار مي‌رفت که به نوعي کسب‌وکارهاي نوپاي اينترنتي که فعاليت‌هايشان وابسته به اين اپليکيشن‌هاست را تهديد مي‌کرد. اکنون اين سريال حذف توسط فروشگاه اندرويدي نيز تکرار شده است که شايد به دليل بازارهاي آنلاين مشابه داخلي مشکلات دارندگان محصولات اپل را نداشته باشد، اما همچنان از نقض حقوق مصرف‌کنندگان فناوري حکايت دارد که شايد پيش از اين تصور مي‌کردند داستان کسب‌وکارشان از بازي‌هاي سياسي جداست.

منبع:ايسنا