طرح تجميع همه کارتها در يک کارت علاوه بر اينکه يک طرح جذاب به نظر مي‌رسد، به همان نسبت گران و هزينه‌بردار هم هست. کارتهاي هوشمند ملي که از سوي وزير ارتباطات به عنوان بستر عملياتي تجميع کارتها پيشنهاد شده از تکنولوژي تراشه‌اي استفاده مي‌کند و همين باعث مي‌شود دستگاه‌هاي کارتخوان فعلي نتوانند کارتهاي جديد را خوانش کنند. براي استفاده گسترده از اين کارتهاي تراشه‌دار بايد دستگاه‌هاي پذيرنده زيادي تهيه شود. اينکه هزينه اين عمليات گسترده را چه نهادي بايد بر عهده بگيرد و بر روند انجام آن نظارت کند از سوال‌هايي بود که از کارشناسان پرسيده شد.
وايمکس نيوز- پرونده اين هفته گروه ارتباطات و فناوري اطلاعات حول محور پيگيري ايده تجميع همه کارتها در يک کارت هوشمند گشت؛ مساله‌اي که به تازگي هم مورد تاکيد وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات قرار گرفته است.
از طرفي علت اصلي تعدد کارتها نزد مردم کارتهاي بانکي است که البته تجميع آنها از نگاه برخي کارشناسان عملي تقريبا غيرممکن است؛ استدلال آنها هم اين است که به دليل ذينفع بودن بانک‌ها در صدور و استفاده مردم از کارت‌هايشان، هيچوقت حاضر نخواهند بود تن به تجميع کارت‌هايشان با کارتهاي ديگر بانک‌ها بدهند؛ چرا که در آن صورت ممکن است منافع حاصل از انجام تراکنش‌هاي مالي از حساب بانک‌ها ناديده گرفته شود.
کارت هاي بانکي بهتر است تجميع نشوند!
به اعتقاد کارشناس بانکداري الکترونيکي تجميع کارتهاي بانکي در کشور نيازمند الزامات خاص مالي است و در حال حاضر در کشور در حدود 20 بانک و موسسه مالي داريم که هر کدام براي مشتريان خود کارت‌هايي صادر کرده‌اند که اگر قرار باشد اين کارتها تجميع شوند، بايد مبدا و حساب‌هايي که مشتريان از آن براي تراکنش‌هاي خود استفاده مي‌کنند مشخص باشد، چرا که بانک‌ها در مورد تراکنش‌ها ذينفع هستند.
سيدمحمدامين حسيني با بيان اين که بهتر است کارتهاي بانکي در طرح تجميع کارتها گنجانده نشوند، گفت: اينکه بتوانيم کارتها را تجميع کنيم عملي است اما اين که بتوانيم سود بانک‌ها را در آن در نظر بگيريم سخت به نظر مي‌رسد. بهتر است کارتهاي مربوط به سلامت، تامين اجتماعي و حتي کيف پول خرد را در کارت هوشمند ملي تجميع کنيم، اما اين که همه کارتها را تجميع کنيم عملي نيست.
به نظر مي‌رسد تفکيک تجميع کارتهاي بانکي از کارتهاي مربوط به احراز هويت ايده بهتري از تجميع همه کارتها باشد چرا که به اين شکل ديگر از معضلات مربوط به حسابرسي حساب‌هاي بانک‌ها و دردسرهاي هرروزه آنها فارغ شده و مي‌توان با تجميع ديگر کارتهاي صادره توسط نهادهاي حاکميتي به خدمت‌رساني بهتر به شهروندان اقدام کرد. اينگونه دولت از هزينه نصب دستگاه‌هاي پرتعداد کارتخوان کارتهاي تراشه‌دار براي بانک‌ها نيز فارغ مي‌شود.
زيرساخت‌ها براي تجميع کارتها وجود دارد؟
البته استفاده گسترده از کارتهاي هوشمند براي تجميع کارتها نيازمند زيرساخت‌هاي خاصي در کشور است. اگر قرار باشد سيستم کارتهاي موجود در کشور به کارتهاي هوشمند تغيير يابد، آنگاه بايد همه دستگاه‌هاي کارتخوان و مراکزي که پذيرنده کارتها هستند، سيستم پذيرش خود را تغيير دهند که اين هزينه بسيار زيادي را مي‌طلبد.
اما جعفر پشامي - ديگر کارشناس بانکداري الکترونيکي - در نهايت با تاکيد بر اين که بهتر است کارتهاي مربوط به مسائل اداري حاکميتي از کارتهاي بانکي جدا باشد، تاکيد کرد: کارت‌هايي مانند گذرنامه، گواهينامه، کارت پايان خدمت يا کارتهاي ديگر را مي‌توان در کارت ملي تجميع کرد، اما تجميع کارت‌هايي مانند کارتهاي بانکي به دليل مسائل خاص بانکي مثل ضرورت تعيين ذينفع براي هر تراکنش خاص امري بسيار سخت و هزينه‌بردار به نظر مي‌رسد.
اگر قرار است استفاده از کارتهاي شهروندي براي تجميع همه خدمات و کارتها در جامعه رواج يابد ابتدا بايد يک بستر سخت افزاري براي آن تعريف شود، همانند دستگاه‌هاي کارتخوان که براي کارتهاي بانکي به وجود آمده است، در مورد کارتهاي شهروندي نيز به همين گونه بايد دستگاه‌هاي پذيرنده فراهم شود و تمام تاکسي‌ها، ميادين تره بار و ديگر حوزه‌هاي شهري قادر به پذيرندگي کارتهاي شهروندي شوند، در اين صورت است که لفظ "کيف پول" براي کارتهاي شهروندي موضوعيت پيدا مي‌کند.
خير و شر طرح تجميع کارتها
از سوي ديگر عماد ايراني به عنوان يک کارشناس، با اشاره به صحبت‌هاي وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات مبني بر تجميع همه کارتهاي اعتباري و خدماتي در کشور در قالب کارت هوشمند ملي، مي‌گويد: اين اتفاق در دو قالب امکان تکنولوژيکي و امکان اجرايي قابل بررسي است که به لحاظ تکنولوژيکي اين امکان وجود دارد که يک کارت هم براي احراز هويت و هم براي ديگر مسائل بانکي يا خدماتي مورد استفاده قرار بگيرد. ما مي‌توانيم تمام کارتهاي فعلي که در دست مردم است اعم از کارتهاي مغناطيسي و هوشمند را در تنها يک کارت هوشمند تجميع کنيم.
اما به لحاظ اجرايي واقعيت اين است که هر کدام از اين کارتهاي موجود در دست مردم، متعلق به يک سازمان يا شرکت خاص است و در حال حاضر مديريت يکپارچه‌اي که بتوان از طريق آن تجميع کارتها را انجام داد، فعلا در کشور وجود ندارد. زماني که همه کارتها در يک کارت تجميع شوند زماني مشکل به وجود مي‌آيد که صاحب کارت، کارتش را گم کند. او براي سوزاندن و صدور دوباره کارت بايد با تک‌تک سازمان‌هايي که در آن کارت خدماتي ارائه مي‌دهند تماس برقرار کرده، مراحل اداري را طي و تاييديه بگيرد.
اير اني با اشاره به مشکل مديريت خدمات يکپارچه در طرح تجميع کارتها پيشنهاد کرد: يک پيشخوان واحد مي‌تواند اين مساله را حل کند به اين صورت که به همه ارگان‌ها اعلام کند که فلان شهروند کارتش را گم کرده و درخواست صدور دوباره کارت را انجام دهد که متاسفانه اين مرکز هم در کشور وجود ندارد و همين مساله باعث مي‌شود تا به لحاظ اجرايي و فرآيندي امکان اجراي طرح تجميع کارتها در کشور وجود نداشته باشد.
تجميع همه کارتها و يا خدمات بر روي يک کارت خاص موجب مي‌شود تا علاوه بر صرفه جويي در هزينه‌هاي ملي براي صدور کارتهاي مختلف در سهولت دسترسي شهروندان به خدمات شهري و بين شهري نيز اتفاق بزرگي بيافتد. در اين راستا لازم است که وزارت ارتباطات، وزارت کشور، سازمان شهرداري‌ها و نمايندگان بانک با هم مشورت کنند و يک استاندارد واحدي را براي ارائه خدمات به شهروندان توسط بانک‌ها تدوين کنند تا ديگر شاهد جزيره‌اي عمل کردن سازمان‌ها نباشيم.
پيش از اين بانک مرکزي طرح پروژه سپاس (سامانه پرداخت الکترونيک سيار) را در همين راستا در دستور کار خود داشت اما از آنجايي که اين طرح را هر بانکي و به صورت جزيره‌اي براي مشتريان خود اجرا کرد؛ همين موضوع باعث شد تا اين پروژه عملا گسترش پيدا نکند، ضمن اين که به دليل يکپارچه نبودن اين خدمات استقبال چنداني هم از آن نمي‌شود و آن چنان هم نمي‌تواند درآمدزا باشد.
به نظر مي‌رسد که زيرساخت‌هاي اجراي طرح تجميع کارتها و خدمات در کشور وجود دارد، گفت: مساله‌ي مهم در اين باره هم افزايي بانک‌ها و نهادهاي مختلف با يکديگر است. قوانين يکپارچه کننده در اين زمينه مي‌تواند از جزيره‌اي عمل کردن در اين حوزه جلوگيري کند.
کارتهاي شهروندي؛ تجميع خدمات مختلف در يک کارت
در کنار طرح تجميع کارتها مساله کارتهاي شهروندي نيز اهميت مي‌يابد چرا که اين کارتها در واقع يک کيف پول الکترونيکي هستند که مي‌توانند خدمات مختلف را در خود تجميع کنند. حوزه خدمات‌دهي کارتهاي شهروندي بسيار فراتر از کارتهاي اتوبوس يا متروي فعلي است. اهميت اين کارتها علاوه بر سرعت بيشتر و بدون نياز به پول کاغذي پرداخت‌ها در دادن آمارها به برنامه‌ريزان است، به اين صورت که مديران شهري يا کشوري با رصد ميزان استفاده از خدمات مختلف در ساعات مختلف روز مي‌توانند براي خدمات‌رساني بهتر برنامه‌ريزي کنند.
کارتهاي هوشمند قابليت پذيرش اپليکيشن‌هاي مختلف و متنوعي را دارند که مي‌توان از آنها براي اهداف خاص استفاده کرد، اما آن چيزي که مانع از تجميع کارتها در يک کارت واحد در کشور مي‌شود، بحث هماهنگي نهادها در کنترل يک کارت مخصوص است. چرا که بانک‌ها خود را ملزم به حراست و حفاظت از اعتبار و سپرده‌هاي افراد در نزد خود مي‌دانند.
در پايان اما مساله مهم در ارتباط با تجميع کارتها قبل از هرچيز قدرت ايجاد هماهنگي بين ارگان‌هاي مختلف صادر کننده کارتهاي مختلف اعم از کارت‌پايان خدمت، کارتهاي بيمه درماني، شناسايي ملي، گواهينامه و ساير کارتهاي ديگر است. که اگر از قضا روزي يکي از شهروندان کارت خود را گم کرد در دالان بزرگ بروکراسي سازمان‌هاي مختلف گرفتار نشود و تنها از طريق يک نهاد نسبت به صدور دوباره کارت يا ساير مشکلات احتمالي پيش آمده اقدام کند.
منبع:ايسنا