امروزه بيش از پيش مردم با واژه اپراتورهاي مجازي روبرو مي شوند و همين موضوع باعث شده تا سوالات زيادي در خصوص اين نوع اپراتورها پرسيده شود.

وايمکس نيوز- توسعه تلفن همراه در کشورها موضوعي است که باعث باز ماندن اپراتورهاي موبايل از بازاريابي بهتر و مشتري‌يابي مي‌شود يا اينکه شرکت هاي اپراتور در برخي از موارد به مشکلات مالي براي توسعه شبکه خود برخورد مي‌کنند. اين مشکلات براي اپراتورهاي جديدي که مي‌خواهند سهم خوبي از بازار دريافت کنند و همچنين بتوانند پوشش خود را در کشور يا منطقه مورد نظر افزايش دهند، بيش از ديگر اپراتورها مشهود است.
از سوي ديگر، سرمايه‌گذاري براي پوشش سراسري و کسب بازار در کشورهايي که اپراتورهاي سراسري قديمي دارند، بسيار پر دغدغه و هزينه‌بر است. مشتريان شرکت‌هاي رقيب را نمي‌توان به راحتي و در کوتاه مدت به سوي خود جلب کرد؛ اين موضوع سبب مي‌شود بازده مالي براي سرمايه‌گذاران در دراز مدت پديدار شود. به همين دليل سرمايه‌گذاران از فعاليت در اين حوزه سرباز زده يا در ميانه راه سرمايه خود را رها مي‌کنند.
براي حل اين مشکل به خصوص در کشورهايي که قدمت شبکه موبايل در آنها بالا و از طرفي، رقابت بين اپراتورهاي موبايل کم است، مفهومي به عنوان اپراتور مجازي موبايل شکل مي گيرد.
از جمله اتفاقاتي که در عرصه ارتباطات و فناوري اطلاعات در سه سال اخير رخ داد، ارائه مجوز به اپراتورهاي مجازي تلفن همراه (MVNO) بوده است. اپراتورهاي مجازي موبايل MVNO از سال 1395 مجوز فعاليت گرفتند و ملزم به عقد قرارداد با برخي از اپراتورهاي موبايل شدند تا بدين ترتيب بتوانند به ارائه خدمات جديد به مشترکان خود بپردازند.
سيم‌کارت‌هاي مجازي ارائه شده، امکان دسترسي به سرويس‌هاي بانکي و خدمات پرداخت الکترونيک را فراهم و براي اولين بار در کشور خدمات NFC را نيز پشتيباني مي‌کنند. مهم‌ترين کاربرد NFC، پرداخت پول از طريق گوشي‌هاي هوشمند است. براي اين منظور، کاربر اطلاعات مربوط به کارت اعتباري خود را در گوشي ذخيره مي‌کند و در زمان خريد، گوشي را به دستگاه NFC ‌خوان نزديک مي‌کند تا پرداخت انجام شود.
خدماتي که اپراتورهاي مجازي ارائه مي‌دهند، بسيار گسترده است که البته معمولاً بر بستر ديتا يا همان نسل سوم و چهارم ارتباطات سيار انجام مي شود چرا که پهناي باند گسترده‌تري نسبت به نسل دوم ارتباطات که بر پايه صوت بود، دارند.
چندي پيش وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات با عنوان اين مهم که با آزادسازي مکالمات بين‌الملل براي اپراتورهاي مجازي بهبود کيفيت مکالمات حاصل مي‌شود، عنوان کرد: با فعال شدن اپراتورهاي مجازي در صنعت مخابرات اين اپراتورها مي‌توانند حجمي از بازار را براي خود جذب کنند و پنج درصد بازار را به خود اختصاص دهند. ايجاد تعرفه‌هاي رقابتي، بزرگ شدن بازار و جلوگيري از قاچاق مکالمه از مزاياي آزادسازي مکالمات است. بدين ترتيب امکاني براي MVNO ها فراهم مي‌شود که از اين ظرفيت‌ها استفاده کنند. کميسيون تنظيم مقررات در حال تدوين شرايط است و نتايج آن به زودي اعلام خواهد شد.
حال بايد به اين مهم پرداخت که گستره ارائه خدمات اپراتورهاي مجازي چيست؟ اپراتورهاي مجازي همان سرويس‌هاي مشابه اپراتورهاي موجود را ارائه مي‌دهند و عمده تفاوتشان اين است که شبکه دسترسي يا همان طيف راديويي ندارند. در واقع اپراتورهاي مجازي به عنوان واسطه‌هايي حرفه‌اي براي فروش انواع خدمات موبايلي بين اپراتورهاي اصلي و مشترکان وارد اين بازار شدند.
با اينکه اپراتورهاي مجازي مي‌توانند با اپراتورهاي اصلي رقابت کنند، در زمينه‌ صوت و ديتا امکان رقابت براي آنها وجود ندارد، زيرا بازار دست اپراتورهاي اصلي است و مجازي‌ها نمي توانند در اين زمينه رشد کنند؛ بنابراين تنها يک راه وجود دارد و اينکه سرويس‌هاي جديد و نوآوري داشته باشند.
بنابر اعلام، از 51 متقاضي دريافت پروانه MVNO تعداد 25 متقاضي، موافقت اصولي پروانه را دريافت کردند و تاکنون از 25 شرکت متقاضي دارنده موافقت اصولي پروانه 9 شرکت با اپراتورهاي تلفن همراه قرارداد عمده فروشي امضا کرده و وارد همکاري شده‌اند و سه شرکت دارنده موافقت اصولي نيز از دريافت پروانه انصراف داده‌اند.
 
نکته بحث برانگيز درباره فعاليت اپراتورهاي مجازي
اپراتورهاي اصلي موظف‌ به اجاره دادن فضاي ارتباطي (روي فرنکانس) به اپراتورهاي MVNO هستند؛ علت اين موضوع هم آن است که براي ايجاد «بي تي اس» و ايجاد شبکه دسترسي نياز به فرکانس بوده و نکته مهم اين است که به دليل محدوديت‌هاي پهناي باند در کشور امکان صدور مجوز براي همه متقاضيان وجود ندارد يا به بيان ديگر اعطاي فرکانس در اختيار دولت و يک حق حاکميتي است.
البته اپراتورهاي اصلي که قبل از سايرين اين فرکانس را اجاره کرده‌اند، از لحاظ قانوني هم محدوديت زماني دارند و اين امکان را دارند که در صورت مناسب بودن عملکردشان مدت زمان مجوز فرکانس را تمديد کنند.
واقعيت اين است که فرکانس يک ثروت ملي بوده و از آنجا که هر چيز ملي متعلق به عموم است، اپراتورهاي اصلي بايد از ثروت ملي در جهت ارائه خدمات به مردم استفاده کنند. اينجاست که جايگاه اپراتورهاي مجازي مشخص مي‌شود.
اپراتورهاي مجازي در واقع ارائه‌دهنده سرويس‌هاي خاص در بخش‌هاي خاص هستند، ولي به فرکانس دسترسي ندارند. به اين ترتيب، اپراتورهاي اصلي که در زمان گذشته فرکانس را دريافت کرده‌اند، موظف‌اند فضاي ارتباطي روي اين فرکانس را به اپراتورهاي MVNO اجاره دهند.
اپراتور مجازي موبايل در اصل اجازه راه‌اندازي شبکه جديد موبايل و نصب تجهيزات شبکه تلفن همراه ندارد و بايد با عقد قرارداد همکاري، از شبکه و تجهيزات اپراتور تلفن همراه استفاده کند. بدين ترتيب اپراتور مجازي مي‌تواند مشتري، سرويس پشتيباني، مرکز تماس، بسته‌ها و تعرفه‌ها، برند تجاري و همچنين دفاتر فروش خاص خود را داشته باشد.
حال اين سوال مطرح مي شود که آيا ظهور سيم کارت‌هاي مجازي به معناي منقرض شدن سيم کارت‌هاي فيزيکي است و يا آيا تاکنون شرکت هاي اپراتور مجازي مانند شاتل موبايل، اپتل، آذرسل و سامانتل تا حالا براي مشترکان کاربردي داشته و مورد توجه قرار گرفته اند يا خير؟
شواهد حاکي از آن است که در آينده نزديک گوشي‌هايي خواهيم داشت که با کمک اپليکيشن‌هاي اختصاصي خود بدون اتصال سيم کارت عرضه مي‌شوند و همچنين اپراتورهاي مجازي مي توانند با ابتکار در عمل و در دست گرفتن کيفيت خدمات موجود، کاربران بيشتري را به خود اختصاص دهند و جايگزين شايسته اي براي نسل قبلي اپراتورهاي کشور باشند.
در پايان بايد اشاره شود که با وجود انحصار بستر فرکانس و حاکميتي بون آن و همچنين چربيدن قدرت اپراتورهاي اصلي بر اپراتورهاي مجازي نمي توان به قطع يقين پيش بيني کرد که اپراتور مجازي در معرض توجه عموم قرار بگيرد و بتواند به زودي جايگزيني براي نسل قديمي ارتباط کشور باشد.

منبع: کليک