جریانی که سال ۹۴ در داخل کشور در آستانه انتخابات تلگرام را به جان مردم انداخت، به دنبال این است که پیام رسان "سیگنال" را به کشور ما تحمیل کند.
تیک نیوز- در جهانی که به "جهان داده‌ها"، "جهان فضای زندگی دوم" و "عصر رسانهای شدن" معروف است، شاهد این هستیم که در دنیا مهمترین موضوع بحث داده‌ها و حاکمیت داده‌هاست.
وقتی از بحث حاکمیت داده‌ها صحبت می‌کنیم یعنی بیگ دیتا یا داده‌های انبوهی که توسط مخاطب ساخته می‌شود و این داده‌ها می‌تواند به عنوان بستر و یک آتش تهیه جنگ شناختی، ادراکی و ترکیبی به شمار آید و از آن استفاده شود.
این داده‌ها در بستر‌های مربوطه مورد تحلیل قرار می‌گیرد که شامل چند محور و مشخصه خاص است و می‌تواند در حوزه جنگ شناختی، ادراکی و ترکیبی در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی موثر باشد.
بعد از بحث جمع آوری داده‌ها می‌توان از روی تحلیل داده‌های هر فرد که توسط شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها ایجاد می‌شود، رفتار مخاطب، مجموع عادات، کنش‌ها و نحوه مواجهه فرد با فضای مجازی را تشخیص داد و نقاط ضعف، قوت و تهدید و فرصت یک شخص، جامعه یا یک کشور را به دست آورد.
بعد از تشخیص ذائقه به سمت تغییر ذائقه حرکت می‌کنیم که در این راستا تولید محتوا صورت می‌گیرد که به مرور مدل رفتاری را جهت می‌دهد؛ این موضوع بسیار مهمی است که حوزه ذهن، ادراک، احساسات، علایق و هیجانات به عنوان یک بخش تاثیرگذار می‌تواند در هر جامعه‌ای یا هر فردی در جنگ شناختی مهم و تاثیرگذار باشد.
عصر رسانه‌های مدرن با نفوذ در ذهن و قلب افراد
سید علیرضا آل داود درباره تغییرات اخیر سیاست‌های واتساپ اظهار کرد: در جنگ شناختی در عصر رسانه‌های متعدد و مدرن نیز نفوذ در ذهن و قلب تک تک افراد با هدف دستکاری ذهنی، تغییر نگرش، تسلط بر مدل تحلیل اطلاعات در افراد، اثرگذاری در تصمیم گیری‌ها و اقدامات افراد، جوامع یا کشور‌ها و پیش‌بینی کُنش‌های رقیب یا دشمن، مدیریت هیجانات، احساسات و مدل سازی ریاضی فعالیت‌های ذهنی از جمله مهمترین مباحثی است که از آن استفاده می‌شود.
وی افزود: اینکه اکنون واتساپ از کاربران می‌خواهد داده‌های خود را با فیسبوک به اشتراک بگذارند، پیش از این هم هنگام نصب واتساپ تاییدیه‌ها را برای جمع آوری داده‌های کاربر مانند دسترسی به مخاطبین، دسترسی به تماس‌ها، دسترسی به موقعیت جغرافیایی، دسترسی به گالری و دسترسی به محل ذخیره در تلفن همراه دریافت می‌کرد و درواقع اکنون موارد زیادتری از کاربران نمی‌خواهد.
معاونت آموزش و تربیت سازمان فضای مجازی بسیج کشور تصریح کرد: اتفاق جدیدی که اکنون با آن مواجه هستیم این است باتوجه به اینکه در کشور‌های اروپایی، آمریکایی و کشور‌هایی که به حوزه حکمرانی رسانهای و سایبری اهمیت می‌دهند و قوانین متعددی برای استفاده مردم از فضای مجازی و رسانه‌ها دارند، واتساپ این توافق نامه را گرفته و به صورت جهانی ارائه کرده است.
«سیگنال»؛ با دسترسی‌های غیرضروری
این مقام مسئول یادآور شد: شاهد هستیم همزمان که واتساپ این کار را انجام می‌دهد، در داخل کشور ایران یک جریان خاص دنبال جایگزینی پیام رسان «سیگنال» با واتساپ است که سیگنال بر روی تلفن‌های همراه اندروید ۱۷ دسترسی باز می‌کند؛ از جمله دسترسی به مخاطبین و موقعیت جغرافیایی، دسترسی به اصلاح مخاطبین و یکسری از دسترسی‌هایی که خیلی هم نیاز نیست.
آل داود ادامه داد: موضوعی که اینجا می‌تواند مهم باشد این است که وقتی دسترسی سیگنال را بررسی می‌کنیم، مواردی از قبیل دسترسی به شماره تلفن‌ها، پیدا کردن اکانت‌ها روی دستگاه، خواندن تقویم و وقایعی که ثبت می‌شود و دسترسی به پیامک‌ها و ضبط صدا و گرفتن عکس و تصویر را مشاهده می‌کنیم.
«سیگنال» از الگوریتم‌های پیچیده رمزنگاری استفاده می‌کند
دبیر نهضت سواد رسانهای انقلاب اسلامی گفت: یکی از تفاوت‌هایی که سیگنال با واتساپ دارد این است که سیگنال از الگوریتم‌های پیچیده رمزنگاری استفاده می‌کند و توسط اسنودن افشاگر آژانس امنیت ملی امریکا به عنوان یک پیام رسان امن معرفی شده است و این تایید را از یک پیمانکار فراری آژانس امنیت ملی امریکا می‌بینیم در حالی که این شخص خود جاسوس "NSA" است و برای انحراف افکار عمومی از ماموریت‌های "NSA" دست به افشاگری اطلاعات سوخته زده است.
وی تاکید کرد: از طرفی هم، چون سیگنال یک بستر رمزگذاری شده است، تروریست‌ها از این بستر استفاده می‌کنند و می‌توانند به ما آسیب جدی برسانند و جریانی در داخل کشور که سال ۹۴ در آستانه انتخابات تلگرام را به جان مردم انداخت، همان جریان به دنبال این است که سیگنال را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ به کشور ما تحمیل کند.
پژوهشگر فضای مجازی و رسانه ابراز کرد: باتوجه به اینکه چنین اهدافی در پشت گردانندگان این فضا وجود دارد باید دقت کنیم که خیلی راحت نپذیریم تا چنین پیام رسانی با این شاخصه‌های خطرناک که زندگی و امنیت مردم را تهدید می‌کند وارد کشورمان نشود، چراکه می‌تواند بستر زیست تروریست‌ها شود و تروریست‌ها به صورت گسترده از آن استفاده کنند؛ مانند حملات تروریستی داعش به اهواز، حرم امام (ره) و مجلس که تلگرام نقش مستقیمی را در آن حمله‌ها داشت.
مردم به پیام رسانهای داخلی اعتماد دارند
آل داود عنوان کرد: اینکه مردم به پیام رسانهای داخلی اعتماد ندارند یک گذاره غلط است؛ چراکه مردم ما به پیام رسانهای داخلی اعتماد دارند و اکنون حدود ۳۸ میلیون نفر در روبیکا هستند و شاهد بودیم وقتی که تلگرام فیلتر شد ۳۵ میلیون نفر در هاتگرام و تلگرام طلایی که دو نسخه پوسته داخلی بود، عضو شدند و مردم از این بستر‌ها استفاده کردند.
پیام رسانهای داخلی توسط جریان تحریف ترور می‌شوند
این مدرس سواد رسانه بیان کرد: وقتی که پیام رسانهای داخلی ما توسط جریان تحریف ترور می‌شوند، می‌بینیم که باز هم مردم از پیام رسانهای داخلی استفاده می‌کنند؛ لذا در کنار مطالبه راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و تقویت پیام رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی باید قوانین خوبی برای این فضا تدوین شود.
وی اضافه کرد: در داخل کشور ما باید سواد رسانهای مردم را هم ارتقاء دهیم البته با آموزه‌های دینی خودمان نه با محور‌هایی که یونسکو دنبال می‌کند، چون یونسکو می‌تواند با تعریف کردن اهدافی در ذیل سواد رسانهای به سمت اهدافی که در سند توسعه پایدار ۲۰۳۰ هم است، حرکت کند.
دبیر نهضت سواد رسانهای انقلاب اسلامی ابراز کرد: باید سواد رسانهای مردم را ارتقاء دهیم و بیشتر به دنبال ارتقای توان تحلیل پیام‌های رسانهای در سطح جامعه باشیم تا مردم از فضای مجازی مخصوصا سرویس‌ها و خدمات آن با دید قابلیت محوری استفاده کنند و بتوانند دراین فضا از آسیب‌ها دور بمانند و از فرصت‌ها استفاده کنند.
برنامه‌ریزی برای ایجاد رسانه‌های تمدنی و جبهه سازی میلیونی برای زیست مجازی
این مقام مسئول تصریح کرد: تربیت رسانهای از اهداف نسرا در سطح کشور است و ایجاد رسانه‌های تمدنی و جبهه سازی میلیونی برای زیست مجازی و دفاع از انقلاب اسلامی در دو برنامه‌ریزی میان مدت و بلندمدت برای آن طرح‌ریزی شده است.
آل داود با تاکید بر اینکه مطالبه جدی راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در کنار ارتقاء سواد رسانهای مردم می‌تواند منتج به حکمرانی رسانهای سایبری انقلاب اسلامی با هدف تمدن سازی نوین اسلامی شود، گفت: نان جریان تحریف در فضای مجازی یله و رها در کشور است.
برای حل مسائل موجود در فضای مجازی باید نگاه جامع‌تری داشت که استفاده از پیام‌رسان داخلی یک وجه از این قضیه است. سواد رسانهای هم به عنوان نوک پیکان مقابله با جریان تحریف در فضای مجازی باید به طور ویژه‌ای حتی از سنین پایین مورد توجه قرار گیرد.
امروز حکمرانی در فضای مجازی توسط دولت‌ها اعمال می‌شود در حالی که این اتفاق در داخل کشور توسط دولت جدی گرفته نمی‌شود؛ به همین دلیل کاربران ایرانی بدون تبعیت از قوانین داخلی به راحتی از شبکه‌های اجتماعی، مرورگر‌ها و سایت‌های خارجی استفاده می‌کنند.
در شرایط موجود مسئولان هیچ ابزاری برای جلوگیری از بروز مشکل امنیتی در شبکه‌های مجازی و اتفاقاتی همچون سال ۹۶ در موضوع تلگرام ندارند در حالی که در سایر کشور‌ها هر فرد در صورتی حق استفاده از نرم افزار‌ها را دارد که تابع آن کشور باشد.
بی‌تدبیری‌ها، سهل انگاری‌ها و ولنگاری‌های مسئولان از جمله عوامل تأثیرگذار در استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی است؛ لذا استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی صرفه اقتصادی مناسبی برای مسئولان به همراه خواهد داشت.
باید در حوزۀ تکامل شبکۀ ملی اطلاعات گام برداریم
لطف‌الله سیاهکلی، با اشاره به اهمیت شبکۀ ملی اطلاعات اظهار کرد: شبکۀ ملی اطلاعات، زیرساخت مناسبی برای فناوری‌های نوین، ارتباطات و ارائۀ خدمات است.
وی افزود: شبکۀ ملی اطلاعات یک زیست بوم شامل اشتغال، درآمد، معامله، جابه‌جایی کالا و هر نوع خدمت دیگر را برای کاربران فراهم می‌کند و یک پدیدۀ جالب از دستاورد‌های انسان است.
رئیس مجمع نمایندگان استان قزوین بیان کرد: هرچند گاهی شبکۀ ملی اطلاعات با شبکۀ اینترنت مترادف درنظرگرفته می‌شود، اما این دو متفاوت از هم هستند؛ این کج سلیقگی توسط برخی معاندان وجود دارد که شبکۀ ملی اطلاعات معادل اینترنت درنظرگرفته می‌شود.
سیاهکلی یادآور شد: اگر در حوزۀ تکامل شبکۀ ملی اطلاعات گام برداریم، قطعا اثرات مثبت آن را در حوزه‌های مختلف زندگی لمس خواهیم کرد.
وی با اشاره به اهمیت تشکیل شورای عالی در زمینۀ شبکۀ ملی اطلاعات اضافه کرد: شبکۀ ملی اطلاعات ابعاد و شاخص‌های مختلفی را دربردارد و یک شبکه گسترده است؛ این شبکه ارتباطات جهانی دارد و دنیا به آن متصل می‌شود.
شبکه ملی اطلاعات مأمن روز‌های از دسترس خارج شدن اینترنت
عضو ناظر در شورای عالی فضای مجازی کشور یادآور شد: هر اطلاعاتی که در شبکۀ ملی اطلاعات وجود دارد تقریبا تمام دنیا از آن بهره‌مند می‌شود؛ اگر روزی به دلایل مختلفی اینترنت بین‌المللی قطع شود، می‌توان از این شبکه بهره‌مند شد، به عبارت دیگر شبکۀ ملی اطلاعات مستقل است.
نمایندۀ مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس عنوان کرد: این تفکر را باید اصلاح کرد که پیگیری تمام امور به حاکمیت اختصاص دارد؛ بخش‌های مختلف شبکۀ ملی اطلاعات می‌تواند به بخش‌های دیگری از جمله بخش خصوصی واگذار شود.
باتوجه به اینکه فضای مجازی بخشی از زندگی انسان را دربرمی‌گیرد، غلفت از راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات می‌تواند عواقب جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد که هزینه سنگینی باید بابت آن پرداخت.
هرکشوری نیازمند فضای مجازی است تا مردم بتوانند با سهولت و با سرعت بهتری فعالیت‌های خود را در آن دنبال کنند؛ در حوزه فضای مجازی در کشور دچار عقب ماندگی هستیم و اقدام جدی در این باره صورت نگرفته است.
متاسفانه عزم جدی دولت در این فضا دیده نمی‌شود و فعالیت حوزه فضای مجازی با قوت و قدرت مناسبی پیش نمیرود.
سابقه بد فیسبوک در فروش اطلاعات کاربران
محمدصادق جهانبخش با اشاره به محدودیت‌های جدید پیام رسان «واتساپ» اظهار کرد: به دلیل اینکه نرم‌افزار «فیسبوک» شریک و مالک جدید واتساپ است؛ لذا طبیعی است که این نرم‌افزار قابلیت دسترسی به داده‌های واتساپ را داشته باشد.
وی افزود: فیسبوک پیش از این سابقه مناسبی در حفظ اطلاعات کاربران خود نداشته و به بهانه‌های مختلف اطلاعات آن‌ها را فروخته و در اختیار سیاسیون یا شرکت‌های مختلف گذاشته است، لذا از این اطلاعات سوءاستفاده شده و همین شرایط نگرانی‌هایی را در بین کاربران واتساپ به وجود آورده است.
کارشناس فضای مجازی بیان کرد: تقریبا تمام پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف، قدرت دسترسی‌ها را از کاربران سلب می‌کند، درباره پیام‌رسان واتساپ نیز به دلیل اینکه امکانات کمتری را نسبت به سایر پیام‌رسان‌ها به کاربران می‌دهد مورد تمسخر آن‌ها قرار می‌گیرد.
مردم از سالیان گذشته به واسطه بی‌تدبیری‌های وزارت ارتباطات به سمت پیام‌رسان‌های مختلف گسیل داده شده و اطلاعات خود را به اشتراک گذاشته‌اند، بنابراین آنچه امروز ضرورت دارد جدی‌گرفتن حکمرانی در فضای مجازی از سوی دولت است مسئله‌ای که دولت هیچ زمانی آن را جدی نگرفته و زمینه ساز اتفاقات ناخوشایند در فضای مجازی شده است.
منبع: صبح قزوین