شايد کمتر کسي تصور ميکرد که دوران اينترنت دايالآپ که با کارتهاي اينترنتي به دنياي وب وصل ميشد، به اين سرعت جايش را به اينترنتي بدهد که به جاي باز کردن تصاوير چندکيلوبايتي در چند دقيقه، فيلمهاي چندگيگابايتي را در کمترين زمان ممکن دانلود کند.
وايمکس نيوز- تا چند سال پيش، برخي از مسوولان معتقد بودند فناوري اطلاعات و اينترنت، جزو کالاهاي لوکس است و اينترنت 128 کيلوبيتي براي دسترسي مردم کافي است. اما اکنون، کمتر کسي از اهميت استفاده از اينترنت غافل است و فناوري اطلاعات به پديدهاي ضروري در زندگي افراد تبديل شده است. طي سالهاي گذشته، روند استفاده از اينترنت از سرعتهاي کيلوبيتي در اينترنت دايالآپ، رفتهرفته جاي خود را به فناوري ADSL داد که سرعتي به مراتب بيشتر داشته و سرعتهايي تا 521 کيلوبيت بر ثانيه و حتي 16 مگابيت را هم پوشش ميداد و اکنون نوبت به فيبر نوري است که سرعتهايي به مراتب بالاتر را براي کاربران به ارمغان آورد.
در حال حاضر، انواع سرويسهاي موجود اينترنت در ايران، بهدليل داشتن ويژگيهاي متمايز از هم، براي کاربران با شرايط مکاني و موقعيتي متفاوت ارائه ميشود. سرويسهاي پرسرعت فراهمشده از سرويسهاي ثابت تا نقطه به نقطه و درنهايت همراه را شامل ميشوند که هر سرويس نيز در خود داراي انواع مختلفي سرويسهاي متمايز از هم است که کاربران اينترنتي بسته به شرايط و نياز خود ميتوانند مناسبترين سرويس را انتخاب کنند.
اينترنت دايالآپ اما در دهه 80 در ايران، بيشترين استفاده را داشت و کاربران با خريد کارتهاي اينترنتي به شبکهي جهاني وصل ميشدند. پس از دايالآپ، دسترسي به فناوري ايدياسال فراهم شد که البته در ابتدا براي همه کاربران قابل استفاده نبود اما به تدريج بهطور کلي جايگزين دايالآپ شد و در کنار آن هم، اينترنت بيسيم از جمله وايمکس مورد استفاده قرار گرفت. فيبر نوري با سرعتهاي چند ده مگابيتي و بالاتر هم جديدترين فناوري است که اگرچه هنوز در ايران فراگير نشده اما کاربراني دارد.
تفاوت سرويسهاي پرسرعت چيست؟
يکي از انواع اينترنت پرسرعت، اينترنت ثابت است که اينترنتهاي ADSL، VDSL و FTTX را شامل ميشود؛ اين دسته به يک مکان مشخص و محدوده جغرافيايي خاص يا بستر فيزيکي محدود هستند و خارج از اين محدودهي مشخص، امکان استفاده از اين سرويس وجود ندارد.
اينترنتADSL مخفف Asymmetric Digital Subscriber Line است و جزو قديميترين سرويسهاي اينترنت در جهان است که با استفاده از خطوط تلفن ثابت و بدون ايجاد مزاحمت براي تماسهاي صوتي (اتفاقي که در دايالآپ رخ ميداد)، اطلاعات را از مراکز مخابراتي به روي مودم ميآورد. اتصال اينترنت ADSLرا ميتوان روي خطوط تلفن ثابت ايجاد کرد و نيازي به کابلکشي و نصب خطوط جديد ندارد.
اينترنت ADSL ارزان و نسبت به انواع ديگر اينترنت پهنباند در دسترس و راهاندازي سريع و سادهتري دارد؛ با وجود اين، محدوديتهايي از جمله سرعت دانلود کمتر از 24 مگابيت بر ثانيه و سرعت آپلود کمتر از دو مگابيت روبهروست. همچنين سيمهاي تلفن، فاصله از مرکز مخابرات، بستر خطوط تلفن شهري روي سرعت و کيفيت آن تاثيرگذار است و براي مثال افرادي که به سرويسدهنده يا مرکز مخابراتي نزديکترند، از امکانات بهتري برخوردار ميشوند.
اما اينترنتVDSL مخفف Very-high-bitrate Digital Subscriber Line و روي بسترهاي کابلهاي شبکه است. بنابراين برخلاف ADSL از خطوط تلفن ثابت شهري براي انتقال اطلاعات استفاده نميکند و نياز به کابلکشي دارد. البته سرعت دانلود روي اينترنت VDSL نزديک به پنج برابر سرعت دانلود ADSL است و سرعت آپلود آن نيز 10 برابر ADSL است.
فناوري VDSL از نزديکترين کافوي نوري (صندوق توزيع خطوط مشترکين که ورودي آن فيبرنوري و خروجي آن کابل مسي است) به مشترک سرويس ميدهد، بنابراين فاصلهي کاربران از مرکز مخابراتي تفاوتي ايجاد نميکند و تمامي مشترکان يک سرعت اينترنت را دريافت ميکنند اما نکتهاي که ميتواند روي سرعت اينترنت تاثيرگذار باشد، کيفيت کابلهاي مسي و تداخل است.
اينترنت فيبر نوري (FTTx) مبتني بر کابلهاي فيبر نوري است و از کابلهاي مسي يا خطوط تلفن استفاده نميکند و کابلهاي فيبرنوري انتقالدهنده اطلاعات هستند. به دليل استفاده اينترنت فيبر نوري از سيگنالهاي نوري، کيفيت و سرعت بيشتري نسبت به ADSL و VDSL دارد و ميتواند يک کيفيت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرويسدهنده ارايه دهد. فيبر نوري ميتواند سرعتهاي دانلود و آپلودي بالغ بر يک گيگابيت ارائه دهد.
يکي ديگر از انواع اينترنت پرسرعت، سرويسهاي ثابت بيسيم است که انواع ADSL، TD-LTE، وايمکس و اينترنت نقطه به نقطه بيسيم را شامل ميشود. اين دسته از سرويسها همان اينترنت پرسرعت ثابت هستند، با اين تفاوت که در همان حوزه مکاني قابليت اتصال بيسيم را دارند و همچنين امکان اتصال چند دستگاه، بهصورت همزمان را فراهم ميکنند.
اينترنت TD-LTE حداکثر سرعت آزمايشگاهي 110 مگابيت بر ثانيه را دارد و حداکثر سرعت عملياتي آن هم، 40 مگابيت بر ثانيه برآورد شده است. محدوديت اين سرويس قطع سرويس در صورت جابجايي بين آنتنها، کاهش کيفيت سرويس با افزايش فاصله کاربر از آنتن و يا وجود اختلالهاي راديويي، تعرفه بالاتر به دليل نوع سرويس، هزينه نصب و نگهداري بالا و استفاده اختصاصي از فرکانس راديويي است.
در کنار سرويسهاي اينترنت ثابت، اينترنت همراه است که حتي در مواردي از اينترنت ثابت هم پيشي گرفته و سرعت بيشتري ارائه ميدهد. خدمات اين سرويسهاي همراه روي گوشيهاي تلفن همراه يا ساير تجهيزات سيمکارتخور مانند تبلتها قابل دريافت است و خدماتي از قبيل اينترنت نسل دو، نسل سه و چهار ارائه ميدهد.
اين سرويسها، قابليت استفاده در تمامي نقاط تحت پوشش اپراتور خود را دارند، اما به دلايلي همچون دوري از شبکه پوشش شهري اپراتور خود ثبات قطعي سرعت و کيفيت سرويس وجود ندارد. دارندگان پروانه اين سرويس، اپراتورهاي دارنده پروانه ارائه خدمات تلفن همراه (MNO) شرکتهاي دارنده پروانه MVNO (اپراتورهاي مجازي) هستند. حداکثر سرعت اين سرويس بهصورت آزمايشگاهي 100 مگابيت بر ثانيه و بهصورت عملياتي 15 مگابيت بر ثانيه است.
از محدوديتهاي اين سرويس هم ميتوان به کاهش برد مفيد آنتندهي با افزايش فاصله کاربر از آنتن و يا وجود اختلالهاي راديويي اشاره کرد؛ همچنين امکان اختلال در کيفيت سرويس به علت پديدههاي جوي و موانع فيزيکي از قبيل ساختوساز و تعرفه بالاتر بهخاطر حجم مصرفي نسبت سرويس ثابت از نقاط ضعف سرويسهاي همراه براي جذب مشتري است.
منبع: ايسنا