اگرچه مهم‌ترين هدف رجيستري گوشي‌هاي موبايل جلوگيري از قاچاق اعلام شده بود، اما با وجود گذشت دو سال از اجرايي شدن اين طرح، هم‌چنان مشکلاتي براي برخي کاربران همراه ايجاد شده و هنوز هستند افرادي که درباره چگونگي اين موضوع و تبعات احتمالي آن سوالاتي دارند.

تيک نيوز-  با اجراي طرح رجيستري (طرح احراز اصالت تجهيزات داراي سيم‌کارت) مقرر شد صرفا گوشي‌هايي که از مبادي قانوني وارد کشور شده‌اند، در شبکه اپراتوري کشور فعال شوند. هم‌چنين طبق اعلام سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي، در راستاي اجراي آخرين مرحله اين طرح از ارديبهشت سال گذشته اعلام شد که تمامي گوشي‌هايي که پيامک مبني بر غيرقانوني بودن گوشي دريافت کنند، 31 روز مهلت استفاده داشته و پس از آن از شبکه سرويس نخواهند گرفت.

بر اين اساس با اجراي طرح رجيستري يکي از اقداماتي که لازم است قبل از خريد تلفن همراه توسط شخص خريدار انجام شود، استعلام اصالت تلفن همراه است. استعلام اصالت تلفن همراه به‌منظور بررسي قانوني بودن، نو يا دست دوم بودن، مشخصات فني دستگاه، اطلاعات نشان‌تجاري، مدل، شرکت گارانتي‌کننده و نظاير آن انجام مي‌شود.

مشتريان مي‌توانند قبل از خريد تلفن همراه، با پيامک‌کردن شناسه 15 رقمي IMEI (که روي جعبه تلفن همراه درج شده است) به شماره 7777، اصالت تلفن همراه را استعلام کنند. به طور کلي انجام فرآيند استعلام اصالت از طريق درگاه‌هاي ارتباطي سامانه همتا امکان پذير است که اين درگاه‌ها عبارتند از سامانه پيامکي 7777، کد دستوري #7777*، اپليکيشن همتا و وبسايت اينترنتي همتا به نشاني hamta.ntsw.ir.

استعلام اصالت گوشيهاي دو (چند) سيمکارته

تلفن‌هاي همراه دو يا چند سيمکارته، درصورتيکه از مبادي قانوني وارد شده باشند، در پاسخ استعلام يکي از شناسه‌ها، شناسه‌هاي بعدي نيز نمايش داده مي‌شود؛ لذا درصورتيکه در پاسخ استعلام اصالت تلفن همراه، تمامي شناسه‌هاي تلفن همراه نمايش داده شود، مي‌توان از قانوني بودن تلفن همراه اطمينان حاصل کرد. همچنين اگر تلفن همراه دست دوم (کارکرده) باشد، چنانچه مالک تلفن همراه از طريق فرآيند افزودن دستگاه [در ادامه توضيح داده خواهد شد] شناسه‌هاي تلفن همراه را وارد کارتابل خود کرده باشد، در پاسخ استعلام يکي از شناسه‌ها، شناسه‌هاي بعدي نيز نمايش داده مي‌شود.

فعال‌سازي تلفن همراه، فرآيندي است که به موجب آن اتصال ميان تلفن همراه و شبکه‌هاي اپراتوري برقرار مي‌شود. فرآيند فعالسازي از طرق مختلفي انجام مي شود که عبارتند از: اپليکيشن همتا، وبسايت اينترنتي همتا و کد دستوري #7777*. درصورتيکه فرآيند فعالسازي براي تلفن همراه انجام نشود، در ابتدا پيامک هشداري با متن [دستگاه زير در صورت عدم فعالسازي از تاريخ **** سرويس نخواهد گرفت] براي مالک تلفن همراه ارسال مي شود و تلفن همراه پس از مدت زمان مشخصي قطع  شده و ديگر قادر به سرويس‌گرفتن از شبکه‌هاي اپراتوري نخواهد بود. لازم به ذکر است، درصورتيکه تلفن همراه به دليل عدم فعالسازي قطع شود، اين امکان وجود دارد که با انجام فرآيند فعالسازي، مجدداً وصل شود.

کد فعالسازي يک کد شش رقمي يکبار مصرف است. براي گوشي‌هاي قانوني آکبند، شرکت واردکننده موظف به توليد کد فعالسازي به ازاي هردستگاه تلفن همراه بوده و لازم است که اين کد را با عبارت «کد فعالسازي» يا Activation Code به‌صورت «اسکرچ‌شده» روي کارت گارانتي درج کرده يا با برچسب برروي جعبه تلفن همراه الصاق کند؛ بنابراين لازم است تمامي فروشندگان جهت جلوگيري از مشکلات بعدي حتما از وجود کد فعالسازي اطمينان حاصل  کنند.

همچنين براي گوشي‌هاي کارکرده و دست دوم نيز کد فعالسازي با درخواست فروشنده (پس از انجام فرآيند انتقال مالکيت) از طرف سامانه همتا براي شخص خريدار پيامک خواهد شد و لازم است شخص خريدار از طريق اين کد فرايند انتقال مالکيت دستگاه را کامل کند. همچنين براي گوشي‌هاي مسافري نيز پس از پرداخت عوارض گمرکي و ثبت درخواست در سامانه همتا، درصورت تائيد صحت اطلاعات وارد شده، کد فعالسازي براي شماره همراه شخص (که در سامانه همتا وارد کرده است) پيامک خواهد شد. دقت داشته باشيد که کد فعالسازي، يک کد يکبار مصرف است و پس از يکبار فعالسازي، غيرقابل استفاده  مي شود.

فرآيندهاي خريد گوشي نو از فروشگاه هاي داخلي:

1- استعلام اصالت شناسه گوشي تلفن همراه قبل از پرداخت هزينه از طريق شماره گيري #7777* (گزينه استعلام اصالت) يا از طريق پيامک 7777

2- حصول اطمينان از وجود کارت گارانتي و کد فعالسازي غير قابل رويت درج شده روي کارت گارانتي به همراه جعبه گوشي.

3- پس از حصول اطمينان از قانوني بودن و نو بودن گوشي و خريد، انجام عمليات فعالسازي از طريق شماره گيري #7777* (گزينه فعالسازي) يا از طريق سايت همتا.

 فرآيندهاي خريد گوشي دست دوم:

1- استعلام اصالت شناسه گوشي تلفن همراه قبل از پرداخت هزينه از طريق شماره گيري #7777* (گزينه استعلام اصالت) يا از طريق پيامک 7777

2- الزام انجام عمليات انتقال مالکيت از فروشنده به خريدار از طريق شماره گيري #7777* و فعال کردن گزينه انتقال مالکيت يا از طريق ورود به سايت همتا hamta@ntsw.ir (توسط فروشنده).

3- ارسال پيامک حاوي کد فعالسازي به شماره تلفن خريدار و انجام عمليات فعالسازي توسط خريدار.

تبصره: در صورتي که براي گوشي هاي قديمي و يا گوشي هايي که قبل از طرح فعال بوده اند اقدام به انتقال مالکيت مي کنيد، مي بايست در ابتدا شناسه دستگاه از طريق شماره گيري #7777* يا سايت همتا، گزينه افزودن دستگاه، در کارتابل فروشنده يا انتقال دهنده ثبت و سپس عمليات انتقال مالکيت انجام شود.

فرآيندهاي ثبت گوشي مسافري:

1- مراجعه مسافر (با اطلاعات شماره پاسپورت، کد ملي و شماره تلفن مسافر) به سايت گمرک به آدرس http://epl.irica.gov.ir/ImeiRegister و انتخاب دقيق مدل و برند دستگاه و ثبت دقيق اطلاعات مورد درخواست و شناسه گوشي تلفن همراه و سپس پرداخت حقوق و عوارض گمرکي و دريافت شناسه پرداخت.

2- پس از پرداخت موفقيت آميز و دريافت شناسه پرداخت، مراجعه به سايت همتا، انتخاب گزينه ثبت اطلاعات مسافري و اقدام به ورود اطلاعات مطابق با اطلاعات گمرکي و ثبت درخواست.

3- دريافت کد فعالسازي از سامانه همتا از طريق پيامک (کد فعالسازي در کارتابل فرد در سامانه همتا بخش ثبت اطلاعات مسافري نيز قابل مشاهده است).

4- انجام عمليات فعالسازي براي شماره اي که در گوشي استفاده خواهد شد از طريق شماره‌گيري #7777* (گزينه فعالسازي) يا از طريق سايت همتا.

فرآيندهاي خريد گوشي‌هاي دو سيم کارت که يکي از اسلاتها فعال و ديگري غير فعال است:

1- حصول اطمينان فرد از قانوني بودن دستگاه از طريق استعلام اصالت شناسه هاي گوشي تلفن همراه از طريق شماره گيري #7777* (گزينه استعلام اصالت) يا از طريق پيامک 7777 يا سايت همتا.

2- در صورتي که در پاسخ استعلام يکي از شناسه ها قانوني (ثبت شده) و ديگري غير قانوني (ثبت نشده) باشد، فرد مي بايست از طريق ورود به سايت همتا (با شماره تلفن مورد استفاده در اسلات قانوني) و انتخاب گزينه ب (مديريت دستگاه) و گزينه افزودن دستگاه اقدام به وارد کردن هر دو شناسه گوشي و ثبت آن کند يا از طريق شماره گيري #7777* (گزينه افزودن دستگاه) اقدام به ثبت هر دو شناسه کند.

اسلات به شيارهايي روي مادربورد گفته مي‌شود که مي‌توانيم در آن کارت‌هاي جانبي قرار دهيم. کارت ها بايد به صورت درست و صحيح نصب شوند.

 فرآيندهاي ثبت گوشي تعميري:

1- مراجعه به سايت همتا با شماره اي که در گوشي استفاده مي شده است.

2- انتخاب گزينه مديريت دستگاه و حصول اطمينان از وجود شناسه قديمي دستگاه در کارتابل فرد. در صورت عدم وجود شناسه قديمي دستگاه با انتخاب گزينه افزودن دستگاه مي بايست در ابتدا شناسه قديمي در کارتابل ثبت شود.

3- انتخاب گزينه ثبت گوشي تعميري و اظهار IMEI (شناسه) قبلي و IMEI جديد و اقدام به ثبت گوشي تعميري و جايگزين کردن شناسه جديد با شناسه قديمي.

فرآيندهاي ثبت گوشي پستي:

1- مراجعه به سايت همتا، انتخاب گزينه ثبت اطلاعات مسافري و ورود اطلاعات و مستندات متقاضي و انتخاب گزينه گوشي پستي و ثبت درخواست.

2- پس از دريافت اطلاعات پستي فرد از گمرک توسط سامانه همتا، کد فعال سازي از طريق پيامک به متقاضي ارسال مي شود (کد فعالسازي در کارتابل فرد در سامانه همتا بخش ثبت اطلاعات مسافري نيز قابل مشاهده است).

3- انجام عمليات فعالسازي از طريق شماره گيري #7777* (گزينه فعالسازي) يا از طريق سايت همتا.

درصورتيکه فردي بخواهد تلفن همراه کارکرده خود را به شخص ديگري بفروشد، لازم است با استفاده از فرآيند انتقال مالکيت، مالکيت تلفن همراه را به شخص خريدار منتقل کند. فرآيند انتقال مالکيت از طريق درگاه‌هاي سامانه همتا انجام مي‌شود. اين درگاه‌ها عبارتند از: اپليکيشن همتا، وبسايت اينترنتي همتا به نشاني hamta.ntsw.ir و کد دستوري #7777*.

در خريد و فروش تلفن همراه لازم است جهت جلوگيري از هرگونه ضرر و زيان احتمالي، حتماً فرآيند انتقال مالکيت انجام شود. اما درمواردي مثل قرض دادن، تعويض سيمکارت و موارد مشابه، شخص دارندة تلفن همراه ميان انجام يا عدم انجام فرآيند انتقال مالکيت مخير است.

 نحوه انتقال مالکيت از طريق کد دستوري #7777*:

فروشنده بايد با استفاده از يک تلفن همراه و با همان سيمکارتي که پيش از اين روي تلفن همراهي که قصد فروشش را دارد، قرار گرفته است، کد دستوري #7777* را شماره‌گيري کرده و در ادامه عدد مربوط به گزينه «انتقال مالکيت» يعني عدد 3 را ارسال کند. در ادامه لازم است شناسه IMEI تلفن همراه را وارد کند. درصورتيکه شناسه IMEI گوشي را قبلاً از طريق فرآيند افزودن دستگاه [که در ادامه توضيح داده خواهد شد] وارد کارتابل خود کرده باشد، در اين مرحله شناسه قابل مشاهده است و مي توان آن را انتخاب  کرد.

در مرحله بعد لازم است شماره سيمکارت فردي که قصد انتقال مالکيت به او وجود دارد، وارد شود. پس از تائيد اطلاعات وارد شده، پيغامي مبني بر ارسال کد فعالسازي به شماره سيمکارت خريدار نمايش داده مي‌شود. درنهايت شخص خريدار بايد با استفاده از کد فعالسازي دريافتي، تلفن همراه را براي شماره سيمکارت خود فعال کند.

تفاوت انتقال مالکيت از طريق کد دستوري با انتقال مالکيت از طريق اپليکيشن و سايت

انتقال مالکيت از طريق کد دستوري #7777* به‌صورت غيرمستقيم انجام مي‌شود؛ به بيان ديگر درصورتيکه فرآيند انتقال مالکيت از اين طريق انجام  شود، ابتدا کد فعالسازي براي شخص خريدار ارسال خواهد شد و در ادامه لازم است فرد خريدار تلفن همراه را براي شماره سيمکارت خود فعال کند. اما انتقال مالکيت از طريق اپليکيشن و وبسايت همتا به‌صورت مستقيم انجام مي‌شود؛ يعني با انجام فرآيند انتقال مالکيت، شناسه تلفن همراه مستقيماً از کارتابل فرد فروشنده خارج شده و وارد کارتابل شخص خريدار مي‌شود.

به عبارت ديگر شناسه از مالکيت سيمکارت فروشنده خارج شده و تحت مالکيت سيمکارت شخص خريدار قرار  مي گيرد؛ لذا در انجام فرآيند انتقال مالکيت از طريق اپليکيشن و وبسايت همتا لازم است نهايت دقت در وارد کردن شماره سيمکارت شخص خريدار انجام شود.

صاحبان گوشي‌هايي که در دوره رويت سابقه‌اي از فعاليت آن‌ها در شبکه وجود داشته است، بايستي شناسه تلفن همراه خود را به کارتابل متعلق به سيمکارت خود وارد کنند. به عبارت ديگر اين افراد بايستي تلفن‌هاي همراه تحت ماليکت سيمکارت خود را به سامانه همتا اظهار کنند؛ در غير اين ‌صورت امکان انجام هيچگونه فرآيندي اعم از انتقال مالکيت، ثبت شناسه گوشي تعميراتي و امثال آن براي اين دسته از افراد وجود نخواهد داشت.

اين فرآيند از طريق بخش «افزودن دستگاه» فراهم شده است. صاحبان اين گوشي‌ها مي‌توانند از طريق کد دستوري #7777* يا وبسايت اينترنتي همتا نسبت به افزودن دستگاه اقدام کنند. تنها درصورتيکه در دوره رويت، سابقه‌اي از فعاليت يک تلفن همراه با يک شماره سيمکارت وجود داشته باشد، امکان اضافه کردن شناسه آن تلفن همراه به کارتابل متعلق به همان سيمکارت وجود دارد. درغيراين‌صورت امکان اضافه کردن شناسه تلفن همراه به کارتابل متعلق به آن سيمکارت وجود نخواهد داشت.

 نحوه افزودن دستگاه از طريق کد دستوري #7777*:

ابتدا شخص بايد با استفاده از يک تلفن همراه [و با همان سيمکارتي که قبلاً روي تلفن همراهي که قصد افزودن دستگاه آن را دارد، بوده است]، کد دستوري #7777* را شماره‌گيري کرده و در ادامه عدد مربوط به گزينه «افزودن دستگاه» يعني عدد 4 را ارسال کند. در مرحله بعد بايستي شناسه 15 رقمي تلفن همراه را بدون هرگونه علامات اضافي وارد کند.

درصورتيکه تلفن همراه تک سيمکارته باشد، پس از ارسال شناسه، با وارد کردن عدد 1 شناسه را تائيد مي‌کند. درصورتيکه تلفن همراه داراي دو يا چند سيمکارت باشد، پس از واردکردن و ارسال شناسه اسلات اول، بايد شناسه اسلات دوم را وارد و ارسال کند و در نهايت پس از ارسال همه شناسه‌ها با وارد کردن عدد 1، شناسه‌هاي وارد شده را تائيد کند.

در صورتي که گوشي خود را قبل از تاريخ هاي اعلام شده روشن نکرده ايد، طبق قوانين، قطع سرويس خواهيد شد. در صورتي که مدعي روشن بودن گوشي قبل از تاريخ هاي اعلامي براي برندهاي مشمول طرح هستيد، جهت پيگيري موضوع را به مرکز تماس طرح با شماره 096366 يا به آدرس ايميل hamta@ntsw.ir اعلام کنيد.

در صورتي که بعد از تاريخ هاي اعلام شده از مغازه يا فروشگاه داخل ايران، گوشي خريداري و از سامانه همتا پيامک مبني بر غير قانوني بودن گوشي و قطع سرويس دريافت کرده ايد يا قطع سرويس شده ايد، گوشي شما غير قانوني تلقي شده و بايد گوشي را عودت دهيد و در صورت بروز هرگونه مشکل با فروشنده، با سازمان حمايت از مصرف کنندگان و توليدکنندگان (124) و بازرسي و تعزيرات حکومتي (135) تماس بگيريد.

در صورتي که بعد از تاريخ هاي اعلام شده، گوشي مشمول طرح رجيستري از خارج از کشور خريداري کرده ايد 30 روز مهلت داريد در سايت http://epl.irica.gov.ir/ImeiRegister اقدام به ورود اطلاعات کرده و حقوق و عوارض گمرکي را پرداخت کنيد، سپس در سايت سامانه همتا در بخش مسافري ثبت کرده و کد فعالسازي دريافت کنيد و با کد فعالسازي دريافتي از طريق سايت همتا يا شماره گيري #7777* (گزينه فعالسازي) اقدام به فعالسازي گوشي کنيد.

در صورت وصل نشدن گوشي بعد از دو تا سه روز با مرکز تماس طرح 096366 يا به آدرس ايميل hamta@ntsw.ir  اعلام کنيد. در صورتي که گوشي مستعمل خود را بنا به هر دليلي در فروشگاه هاي خارج و داخل کشور تعمير يا تعويض کرده‌ايد که منجر به تغيير IMEI (شناسه) گوشي شده است و پيامک از سامانه همتا مبني بر قطع سرويس دريافت کرده‌ايد يا قطع سرويس شده‌ايد، بايد وارد سايت همتا به آدرس hamta.ntsw.ir شويد  و در بخش گوشي تعميري با اظهار IMEI گوشي قبلي و IMEI گوشي جديد اقدام به ثبت گوشي تعميري کنيد.

لازم به ذکر است که تمامي گوشي هايي که پيامک مبني بر غير قانوني بودن گوشي دريافت کرده اند 30 روز مهلت استفاده داشته و پس از آن از شبکه سرويس نخواهند گرفت.

منبع: ايسنا