موضوع تخصیص باندهای فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز به تلویزیون آنالوگ، برمی گردد به قبل از انقلاب که این تکه باندها با وجود فقط دو شبکه تلویزیونی در اختیار صدا و سیما قرارداده شد اما با تشکیل سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درسال ۱۳۸۲، مدیریت طیف رادیویی کشور از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به این سازمان محول گردید و از همان زمان یعنی حدود ۱۷ سال است که این موضوع مورد مناقشه رگولاتوری و صدا وسیما است.

تیک نیوز- با تغییر سبک زندگی حاصل از شیوع ویروس کرونا درسال 98 و بالارفتن مصرف اینترنت و نیاز به پهنای باند فرکانسی درکشور، مناقشه سازمان تنظیم مقررات وارتباطات رادیویی و صدا و سیما برسر فرکانس 700 و 800  به اوج خود رسیده است. به نحوی که این موضوع پای شورای امنیت ملی، مجلس، شورای عالی فضای مجازی و مقامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و صدا وسیما وطرفداران آنها را به میان کشیده است. بطوریکه هرروزه شاهد اظهارنظرهای معاونین و کارشناسان هردو نهاد و بیانیه های اساتید مخالف و موافق این واگذاری هستیم.

موافقان واگذاری
موافقین واگذاری این فرکانس به وزارت ارتباطات براین عقیده اند که:
1-    موج شیوع بیماری کرونا و نیاز به استفاده حداکثری از شبکه جهانی اینترنت برای رفع نیاز مراکز آموزشی، تجاری و درمانی، نشان داده است که شهروندان ایرانی، دستکم در طول بحران بیماری کرونا که مشخص هم نیست تا چه زمانی ادامه خواهد یافت، به افزایش هرچه سریعتر سرعت اینترنت، نیازی جدی دارند. و این در حالی است که فرکانس‌های ۷۰۰ تا ۸۰۰ مگاهرتز می‌توانند باعث افزایش چشمگیر سرعت اینترنت شوند، درحالیکه این فرکانس‌ها در اختیار صدا و سیما است که با عدم واگذاری آنها، وزارت ارتباطات نیز قادر نیست به سرعت اینترنت بیافزاید، در حالی که افزایش این سرعت می‌تواند در شرایط بحران کرونا کمکی جدی برای مراکز آموزشی، بهداشتی و تجاری در کشور باشد.
2-    با پیشرفت فناوری در بخش ارتباطات، در بسیاری از نقاط جهان، تقسیم‌بندی‌های پیشین درباره باندهای فرکانسی تغییر کرده و لازم است تا باندهایی که پیش از این در اختیار بخش‌هایی بودند که دیگر برای آنها کاربردی ندارند وباید به بخش‌هایی واگذار شوند که با پیشرفت فناوری نیاز بیشتری به باندهای مخابراتی دارند. گواه این موضوع، رویداد The Regional Radio Conference 2006 (GE06)  است که در سال ۲۰۰۶ نمايندگان وزارت ارتباطات و صدا وسیمای كشورهاي مختلف جهان، از جمله ايران، با محوریت ITU در ژنو دور هم جمع شدند و ماحصل اين جلسه، توافقنامه GE06 اتحاديه بين‌المللي مخابرات بود.
طبق اين توافقنامه كه ۱۲۰ كشور از جمله ايران به آن تعهد داده بودند، قرار شد تا ۱۷ مه سال ۲۰۱۵ ميلادي، پخش راديو و تلويزيون به ‌طور كامل از آنالوگ به ديجيتال تبديل شود.
علي عسگري، رييس فعلي سازمان صداوسيما در آن جلسه و در سمت معاون فني وقت صداوسيما نیز حاضر بود و طبق اين جلسه و تعهدات صورت گرفته بايد باندهاي ۷۰۰ تا ۸۰۰ مگاهرتز تا ۲۷ خرداد ۹۴ آزاد مي‌شدند تا امكان استفاده عادلانه از آنها در اپراتورهاي مخابراتي فراهم شود. و این درحالی است که حدود یک دهه است که باند فرکانسی ۷۰۰ تا ۸۰۰ مگاهرتز بعنوان یک سرمایه ملی از سوی صدا و سیما بلااستفاده مانده و این نهاد حاضر به تخلیه و واگذاری آن نمی باشد. علاوه بر آن، وزارت ارتباطات تقریباً از بخش اعظم باندهای مخابراتی خود برای برقراری ارتباطات صوتی و اینترنتی استفاده کرده‌ و دیگر فضای چندانی برای ارتباطات مخابراتی در فرکانس‌های بالاتر از ۸۰۰ مگاهرتز باقی نمانده است.

            3 -  بالا بردن امكانات پهن‌باندها، نقش موثري در درآمدزايي كشورها دارد تا جايي كه بانك جهاني سهم ۱.۵ تا ۲ درصدي بالا بردن سرانه مالي كشورها را صرفا در پهن‌باندها مي‌داند با اين حال توسعه پهن‌باندها در بند فركانس است.
           4- هر چقدر باند فركانسي پايين باشد، كارايي آن نسبت به باندهاي بالا مثل ۲۱۰۰ و ۲۶۰۰ بيشتر خواهد بود. باند با فركانس كمتر از دو هزار مي‌تواند پوشش‌دهي بالاتري داشته باشد، اين پوشش‌دهي تا ۷ الي ۸ كيلومتر بالاتر مي‌رود. در صورتي كه باندهايي مثل ۲۱۰۰ هم پوشش‌دهي پايين‌تري دارند و هم هزينه نصب سايت براي اپراتورها را بالا مي‌برد. اين هزينه براي ايجاد سايت جديد در صورت آزادسازي باند     صداوسيما مي‌تواند ذخيره شود و به جاي هزينه‌هاي اضافي در ارايه خدمات نوين‌تر صرف شود. ضمن اينكه با اضافه شدن دكل، فيبر نوري بيشتري نيز براي اتصال به دكل‌ها لازم است.
5- هر چه ميزان ترافيك، مصرف داده و حتي وُيس در كشور بالا رود، نياز است كه منابع در اختيار اپراتورها نيز به تناسب آن افزايش پيدا كند. براي اين كار مي‌توان از يك سري تكنيك‌ها استفاده كرد تا با همان ميزان فركانس قبلي كه در اختيارشان است تا حدودي بتوان افزايش ترافيك را مديريت كرد اما اين فقط تا حدي مقدور است. از يك حدي به بعد بايد با اختصاص باند فركانسي اين مشكل را رفع كرد. نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه صداوسيما از بخش اندكي از باند فركانسي ۸۰۰-۷۰۰ كه در اختيار دارد، استفاده مي‌كند و بقيه آن قابل آزادسازي است. اين رقم به گفته کارشناسان حدود ۱۵ درصد است.
7- وزارت ارتباطات تاكيد دارد كه تخليه كردن اين باندها، هزينه‌اي هم براي صداوسيما ندارد زيرا تكه‌ باندهاي فركانسي مورد بحث بين اين دو نهاد هم‌اكنون خاموش است و صداوسيما از آنها استفاده‌اي نمي‌كند. وزارت ارتباطات همچنين باور دارد كه اين باندها از نظر ملي با ارزش هستند. اگر از اين باندها در اين حوزه استفاده نشود در حوزه‌هاي ديگر هم استفاده نخواهد شد. اساسا ترند تكنولوژي در دنيا نشان مي‌دهد كه اين باندها براي خدمات موبايلي هستند.
8- هرچه به سمت اینترنت اشیاء برویم، نیاز به منابع فرکانسی بیش‌تری احساس شده و با نگاهی به برنامه اپراتورها مشخص می‌شود که آن‌ها استفاده از فرکانس ۷۰۰ را برای نسل پنجم تلفن همراه در دستور کار خود قرار داده‌اند، ‌ زیرا این طیف از فرکانس برای کاربردهای اینترنت اشیاء فوق‌العاده است.
مخالفان واگذاری
در مقابل نظر موافقات واگذاری این فرکانس به وزارت ارتباطات، مخالفان بر این عقیده اند که:
1-     مشکل ارائه‌ی خدمات در فضای مجازی و اینترنتی کشور به فرسودگی زیرساخت‌ها، عدم توسعه متوازن و جامع شبکه ملی اطلاعات و عناصر وابسته به آن برمی گردد، از جمله‌ عدم وجود زیرساخت FTTX و ارتباطات فیبر نوری تا مرحله‌ی کاربر، اما ازآنجاکه هیچ‌گونه محدودیتی در فیبر نوری برای پهنای باند وجود ندارد، این بستر پاسخگوی کلیه نیاز‌های پهن باند کشور در حال و آینده است. وانگهی با توجه به مزایای بسیار زیاد این فناوری، سهم این زیرساخت طبق آمار‌های جهانی نزدیک به ۵۰ درصد مشترکین پهن باند ثابت در جهان است. با این وصف توجه به توسعه شبکه فیبر نوری، FTTX و همچنین توسعه متوازن و جامع شبکه ملی اطلاعات در هر سه لایه زیرساخت، خدمات و محتوا، عوامل موثر در جهت خدمات گستری مناسب و رافع مشکلات زیرساختی فعلی کشور بوده که درنتیجه از تحمیل بار اضافی فرکانسی تلفن همراه جلوگیری خواهد کرد
2-    بررسی داده‌های منتشرشده و اندازه‌گیری‌های مبتنی بر آن نشان می‌دهد که در ایران طیف قابل‌توجهی از فرکانس‌های خالی بالای یک گیگاهرتز وجود دارد و به اپراتور‌ها واگذار نشده است که از مجموع پهنای باند واگذارشده به دو اپراتور مطرح کشور بیشتر است. از این رو فراهم نمودن تسهیلاتی در جهت استفاده بهینه از این فرکانس‌های بلااستفاده، با سرمایه‌گذاری حداقلی به دلیل سازگاری با سیستم‌های موجود، قطعاً به میزان بسیار زیادی ظرفیت اینترنت همراه را افزایش داده و اگر مشکلی در این حوزه نیز پدید آید رفع خواهد شد. با این وصف به نظر می‌رسد اقدام مناسب در این زمینه به‌فوریت مشکل اینترنت همراه را بدون نیاز به تجهیزات جدید حل خواهد کرد.
3-     بررسی راهبردی اپراتور‌های بسیار مطرح در دنیا نشان می‌دهد، افزایش ظرفیت اینترنت موبایل مستلزم استفاده از باند‌های فرکانسی بالاتر از یک گیگاهرتز می‌باشد. درحالی‌که باند‌های فرکانسی زیر یک گیگاهرتز فقط برای تأمین پوشش و دسترس ‌پذیری شبکه موبایل است که در حال حاضر در مناطق پر جمعیت، این مشکل وجود ندارد. همچنین بررسی و مطالعه سیر پیشرفت فنّاوری 5G  در کشور‌های پیشرو نیز در حال حاضر نشان می‌دهد، باند‌های ۳۵۰۰ مگاهرتز و ۲۸ گیگاهرتز برای عملیاتی شدن ۵G است که بیانگر عدم وابستگی این سرویس به فرکانس‌های زیر یک گیگاهرتز می‌باشد. پرواضح است در این صورت عملیاتی نمودن این باند‌ها توسعه نسل پنجم تلفن همراه را تسریع نموده و ظرفیت کافی سرویس دیتا را برای کاربران مهیا خواهد کرد.
4-    با توجه به انتساب بی‌پایه مشکل خدمات‌دهی اینترنت به فرکانس‌های سازمان صداوسیما از سوی وزارت ارتباطات، توجه به این نکته مهم و معقول ضروری است.
سازمان صداوسیما برخلاف بقیه کشور‌ها که با استفاده از حداقل ۴ پلتفرم (پخش زمینی، ماهواره، کابل، برودبند) و به‌صورت موازی خدمات‌ رادیویی و تلویزیونی را به عموم ارائه می‌دهند، فقط یک پلتفرم مشخص و تعیین‌شده قانونی برای خدمات‌دهی به عموم جامعه یعنی پخش زمینی را در اختیار دارد .
از سوی دیگر، در بقیه کشور‌ها غالبا زیرساخت‌های مخابراتی، یاری‌دهنده زیرساخت پخش همگانی است درحالی‌که در کشور ما این امکان به دلیل ضعف عملکرد شبکه‌ی ملی اطلاعات عملاً امکان‌پذیر نیست؛ لذا با توجه به اینکه از سازمان صداوسیما به‌عنوان تنها متولی پخش فراگیر صدا و تصویر چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی انتظار می‌رود تا آن سازمان برای پاسخگویی به انتظارات یاد شده و افزایش کیفیت تصاویر به ۴k، HD و ۸K، نیازمند استفاده حداکثری از ظرفیت‌های فرکانسی باند تلویزیونی است و بیم آن می‌رود که با از دست دادن بخشی از طیف فرکانسی در اختیار، با چالش جدیدی درتوسعه مواجه گردد.
5-    مخالفان واگذاری براین باورند که قبل از تشکیل قانون وزارت ارتباطات، فرکانس 700 و 800 در اختیار سازمان صدا و سیما بوده و از شمول قانون وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات، طبق قانون ماده 14 مجلس خارج می باشد.
6-    اینکه دسترسی به فرکانس‌های مذکور جهت اراده خدمات پرسرعت به مخاطبان فرضیه‌ای درست باشد؛ باید گفت با توجه به واقعیت‌های میدانی، در حال حاضر تعداد کثیری از گوشی‌های هوشمند در اختیار مردم، قابلیت بکار گیری از پهنای باند مذکور را ندارند، پرواضح است این امر مستلزم تحمیل هزینه‌های سنگین به بسیاری از خانواده‌ها جهت خرید گوشی‌های جدید است.
7-    از طرفی با عنایت به تحریم‌های موجود، امکان واردکردن تجهیزات مخابراتی قابل‌استفاده در این فضای فرکانسی برای مخابرات نیز مستلزم تحمیل هزینه‌های بسیار زیاد بر کشور است؛ این فرض در حالی است که در سایر کشور‌های دنیا نظیر کشور چین با ۸۰۰ میلیون گوشی هوشمند نیز تمامی نیاز‌های مردم با همان فرکانس‌های بالای ۹۰۰ مگاهرتز به‌راحتی تأمین‌شده است.
8-    مخالفین اعتقاد دارند نکته‌ای که وزارت ارتباطات در محاسبات خود لحاظ نمی‌کند مربوط به تفاوت میان «سیستم برودکست» و «سیستم موبایل» است. به این معنی که سیستم برودکست (پخش صدا و تصویر) مبتنی بر تکنولوژی HPHT یا همان High Power High Tower است که نقاط مرتفع با توان زیاد و پرقدرت را پوشش می‌دهد.
      مثلاً اگر از یک فرکانس برای پوشش تلویزیونی تهران استفاده کنیم، در مناطق اطراف مانند کرج، قم، اراک، ورامین و شهرهایی از این دست، امکان تکرار کردن این فرکانس وجود ندارد. به بیان دیگر به دلیل ماهیت این تکنولوژی، یک ایستگاه با ایستگاههای مجاور خود (حتی با فاصله بیش از ۱۰۰ کیلومتر) نمی‌تواند هم فرکانس باشد. درحالیکه در شبکه موبایل، تکنولوژی «Low Power Low Tower»  به کار رفته و آنجا می‌توانند یک بسته فرکانسی (مثلاً ۱۰ مگاهرتزی) را در تمامی سایت‌های BTS استفاده کنند. اما در شبکه برودکست، نوع تکنولوژی متفاوت است.
به خاطر نوع این تکنولوژی که بر مبنای ایستگاههای پرقدرت و مرتفع رادیویی است، مجبور به استفاده از یک فرکانس در یک نقطه و عدم استفاده از همان فرکانس در نقطه دیگر بود لذا چنانچه این نکته مد نظر قرار گیرد، درصد اشغال باند،حدود ۷۵ درصد برای کل باند و حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد برای بالای باند است.
9-    تکنولوژی ۴K ۴ برابر بیشتر از HD و ۱۶ برابر بیشتر از SD به پهنای باند فرکانسی نیاز دارد. لذا سازمان صداوسیما نمی‌تواند باندها را تخلیه کند زیرا که در اینصورت خدمات مورد درخواست مردم را نمی‌تواند ارائه دهد.

واقعیت چیست؟
واقعیت این است که همه می دانند این فرکانس ها، فرکانس های بسیار گران قیمتی هستند که اپراتورها می توانند با استفاده از آنها مشکلات پوشش رادیویی و اینترنت را برطرف کنند و آماده ورود به نسل پنجم شوند و حاضرند بابت دراختیار گرفتن این فرکانس ها هزینه سنگینی نیز بپردازند که دربرابر هزینه های ناشی از دراختیار نداشتن آنها، بسیار ناچیز است و دولت نیز ازاین راه درامد زایی خوبی خواهد داشت.
مجلس نیز برای انتفاع هرسه ضلع صداوسیما، دولت و اپراتورها طرح های خوبی ارائه کرده است اما همانطور که همه می دانند این موضوع یک مسئله ی امنیتی است و شورای امنیت این واگذاری را باعث ریزش شدیدتر بینندگان و تضعیف صدا و سیما و درمقابل، قدرت گرفتن بیش از حد کاربران فضای مجازی تلقی می کند و به نظر می رسد که هیچگاه با این واگذاری موافقت نکند.
نباید فراموش کرد یک دلیل بسیار مهم برای ادامه و حفظ پخش زمینی تلویزیون، ثبات، ایمنی و دسترسی آسان به آن در شرایط بحرانی است. بستر پخش ماهواره‌ای واینترنتی ابعادی فراملی دارد و مالکیت و کنترل کامل این فضاها در اختیار کشور نیست. بنابر این از جنبه راهبرد امنیت ملی لازم است تا بستر پخش زمینی برای مواقع بحرانی همچنان حفظ شود.
در تمامی کشورها به دلیل صرفه جویی در منابع اقتصادی گذار از پخش آنالوگ تلویزیون به پخش دیجیتال را با سرعت هر چه تمام تر انجام می‌دهند و کشورهایی که پخش دیجیتال زمینی را راه اندازی کرده‌اند در فاصله کوتاهی اقدام به توقف پخش آنالوگ و خاموشی فرستنده‌های آنالوگ خود می کنند، در حالی که سازمان صداوسیما این دوره گذار را طولانی کرده و پخش آنالوگ خود را متوقف نکرده است.
حال باید دید طرفین این مناقشه که هر دو ادعای نمایندگی مردم را دارند و هر دو برای داشتن این فرکانس خدمت به مردم را دلیل خواسته و مقاومت خود بیان می کنند چگونه به آن پایان خواهند داد.
وزارت ارتباطات که طبق قانون مسئولیت توزیع فرکانس را در کشور بعهده دارد ویا صدا و سیما که سال ها خود را مالک آن می دانسته و امروز نمی خواهد این امتیاز چند ساله را از دست بدهد.
شاید هنوز آغاز راه است.
توضیح:
 فرکانس هرچه پایین‌تر باشد، طول موج آن بزرگ‌تر و پوشش و مقاومت آن در برابر خطا بیش‌تر است