پايان مهلت شرکتهاي خدمات دهنده اينترنت و موبايل و نيز سررسيد قولهاي وزير ارتباطات براي بهبود شرايط بهمن ماه اعلام شده است.

وايمکس نيوز - معضل اختلالات اينترنت و موبايل در ايران چيز تازه اي نيست و از زماني که اين دو فناوري وارد کشور شده يعني زماني که اينترنت با سرعت دايل آپ تنها در اختيار افراد معدودي بود و زماني که موبايل تنها براي مکالمه بود، کاربران از اين خدمات شکايت داشتند و حالا با گسترش فناوريها و با وجود اينکه اينترنت با چندين برابر سرعت در دسترس بيش از 30 ميليون کاربر قرار دارد و مشترکان موبايل مي توانند از انواع خدمات و سرويسها بر روي گوشي خود بهره ببرند باز هم از وضعيت سرويس دهي اين خدمات راضي نيستند.

اينترنت ايران در جايگاه جهاني روسفيد نشد

معضل اينترنت در ايران برهيچ کس پوشيده نيست؛ شبکه اي که به دلايل مختلفي چون کمبود سرانه پهناي باند، کيفيت پايين و قيمت بالا در ميان ساير شبکه هاي کشورهاي مختلف جهان جايگاه خوبي را به خود اختصاص نداده و اين روزها که اينترنت موبايل با فناوري نسل سوم و چهارم نيز در کشور فراگير شده، مشکلات اين بخش دوچندان شده است.

اين موضوع را مي توان در آخرين گزارش اندازه گيري اتحاديه جهاني مخابرات از وضعيت ايران به اثبات رساند. در اين ارزيابي، سرانه پهناي باند اينترنت به ازاي هر ايراني 4 کيلوبيت بر ثانيه از ميزان بيش از 100 ترابيت ظرفيت پهناي باند دنيا اعلام شده و اين در حالي است که سرانه کشور ترکيه در اين حوزه 50 کيلوبيت و کشور قطر 100 کيلوبيت برآورد مي شود؛ از طرفي کف دسترسي به اينترنت در دنيا 2 مگابيت برثانيه و سقف سرعت اينترنت 20 مگابيت در ثانيه است اما در ايران متوسط سرعت دسترسي کاربران به اينترنت به 512 کيلوبيت بر ثانيه هم نمي رسد.

رتبه جهاني ايران در اينترنت

وضعيت دسترسي به فناوري اطلاعات و ارتباطات ايران نشان مي دهد که تنها 4 درصد جمعيت کشور کاربر اينترنت پرسرعت با فناوري سيمي همچون  ADSL و حدود 1.4 درصد با فناوري بي سيم مانند وايمکس و موبايل، به اينترنت پرسرعت دسترسي دارند و ايران در رتبه 90 از 157 کشور جهان جاي دارد؛ در اين ارزيابي، کشور اول منطقه قطر با رتبه 31 و امتياز 6.54 و امارات متحده عربي با رتبه 33 و امتياز 6.41 است که با مشاهده امتياز فعلي کشور يعني 3.8، ايران بايد در 2.5 سال آينده براي تحقق اهداف برنامه پنجم توسعه که رسيدن به جايگاه دوم منطقه در بخش ICT است حداقل 2.6 امتياز به امتياز فعليش اضافه شود.

در اين بررسي ايران داراي 38 ميليون مشترک تلفن ثابت است و ضريب نفوذ موبايل نيز در کشور ما به ازاي هر 100 نفر 77 نفر اعلام شده و درصد خانوارهاي داراي رايانه نيز حدود 42 درصد و خانوارهاي داراي دسترسي به اينترنت حدود 27 درصد است؛ در اين بررسي ها ايران داراي ضريب نفوذ 26 درصدي افراد متصل به اينترنت است و بيشترين عقب اقتادگي کشور در حوزه ICT نيز مربوط به اين بخش مي شود به نحوي که رتبه ايران در اين بخش 110 از 157 کشور اعلام شده است؛ در همين حال متوسط قيمت دسترسي کاربران به اينترنت پهن باند به ازاي هر يک مگابيت بر ثانيه نيز حدود 19 دلار برآورد مي شود که در اين محاسبه حداقل سرعت کاربران 256 کيلوبيت بر ثانيه در نظر گرفته شده است.

وزير ارتباطات و دغدغه اينترنت وصله پينه اي

وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات از روزهاي نخست حضور خود در وزارت ارتباطات قول بهبود وضعيت کيفيت اينترنت و موبايل را داد و تا به امروز نيز بارها مردم را به صبر دعوت کرده و وعده داده که مشکلات را حل مي کند.

اما تلاش پررنگتر محمود واعظي براي بهبود اوضاع از زماني شروع شد که حسن روحاني در سال اول رئيس جمهوري خود، در روز جهاني ارتباطات و جشنواره فاوا – 27 ارديبهشت 93 - تاکيد کرد که از وضعيت اينترنت راضي نيست.

وي گفت: « بنده به عنوان رئيس جمهور از شرايط پهناي باند راضي نيستم،  قرار ما با وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات اين است که هرچه سريعتر به نسل 3 و 4 برسيم. پهناي باند نه تنها براي منازل حتي براي موبايل‌هايي که در اختيار مردم و کاربران است بايد اختصاص يايد و اين کار با حضور همه شرکت‌هاي خصوصي بايد انجام شود.»

از اين اظهارات کاملا مي توان به وضعيت شبکه اينترنت پي برد؛ شبکه اي که مسئولان نيز معتقد به مشکلات متعدد آن هستند و کاربران نيز هيچ دلخوشي از آن ندارند؛ چنانکه وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات که از هجمه رسانه ها و مردم براي رفع مشکلات به ستوه آمده در جمع خبرنگاران گفت: «ما وارث يک شبکه اينترنت وصله پينه اي هستيم که از سال هاي گذشته به ارث رسيده است به همين دليل ناچاريم اين شبکه را ترميم کنيم.»

با دستور وزير، کارگروهي متشکل از نمايندگان شرکت ارتباطات زيرساخت و رگولاتوري و نيز اپراتورهاي اينترنت و مخابرات براي بررسي وضعيت اينترنت کشور تشکيل شد تا ابعاد مختلف رفع مشکلات اينترنت را شناسايي و آن را اعلام کنند.

در مورد موبايل نيز وزير ارتباطات در آخرين اظهارات خود وعده يک ماهه براي رفع اختلالات مطرح و اعلام کرد: « به مردم بشارت مي‌دهيم که اختلالات ظرف يک‌ماه آينده برطرف مي‌شود. »

بهمن ماه و زمان حل مشکلات اينترنت و موبايل

اختلالات موبايل و اينترنت هنوز ادامه دارد و پس از آنکه وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات چندين بار ضرب الاجل براي رفع مشکلات تعيين کرد اعلام شد که بهمن ماه فرصت اپراتورهاي موبايل براي حل اختلالات به اتمام مي رسد و از طرفي کارگروه اينترنت نيز بايد نتايج ارزيابي در اين زمينه را اعلام کند.

هم اکنون کاربران اينترنت و موبايل با مشکلات و اختلالات بسياري در دسترسي به اين سرويس هاي ارتباطي مواجه شده اند.

قطع و وصلي هاي گاه و بيگاه، از دسترس خارج شدن، خط رو خطي مداوم و قطعي حين مکالمه و اشغالي، پيغام هاي خطا در شماره گيري و به طور کل اختلالات در آنتن دهي مواجه اند؛ در همين حال کاربران اينترنت خانگي و کاربران اينترنت موبايل نيز براي ورود به دنياي اينترنت راه به جايي نمي برند و با تغيير شرکت سرويس دهنده نيز مشکلشان براي سرعت حل نمي شود.

در اين ميان شرکتهاي اينترنتي اختلالات موجود در سرويس اينترنت را مربوط به زيرساختهاي ارتباطي مي دانند و مي گويند کاري از دستشان برنمي آيد؛ اتصال به اينترنت موبايل با GPRS و 3G نيز کاملا مختل است و اين درحالي است که قرار بود نسل سوم و چهارم موبايل در جهت افزايش کيفيت دسترسي مشترکان به اينترنت پرسرعت در دست ايرانيان قرار گيرد.

متوليان اينترنت چه مي گويند

رگولاتوري و رضايت از اوضاع

هم اکنون معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي در مورد وضعيت شبکه هاي تلفن همراه و پايان مهلت اپراتورها براي رفع اختلالات به مهر گفت: براساس برنامه ريزي هاي انجام شده اپراتورهاي موبايل تا انتهاي بهمن ماه زمان دارند که شبکه خود را به پايداري رسانده و مشکلات و اختلالات را رفع کنند.

وي با بيان اينکه 3 دوره گزارش ارزيابي از شبکه هاي موبايل براساس شاخص هاي مدنظر انجام شده است گفت: نتيجه اين بررسي ها نشان مي دهد که وضعيت شبکه موبايل نسبت به دوره قبل بهتر بوده و اپراتورها در پايداري شبکه به حد قابل قبولي رسيده اند.

غلامرضا داداش زاده گفت: با اين وجود به اپراتورهاي همراه اول و ايرانسل تذکر داده ايم که خيلي به دنبال سرعت توسعه نباشد و کيفيت را نيز مدنظر قرار دهند به همين دليل در دو ماه اخير تقريبا هر دو اپراتور سرعت توسعه خود را کاهش داده اند و به کيفيت توجه کرده اند و شاهد کاهش اختلالات هستيم.

اين مقام مسئول در رگولاتوري با بيان اينکه پيش بيني مي شود تا پايان سال 93 به شبکه اي پايدار در حوزه تلفن همراه برسيم افزود: هم اکنون اپراتورها بازار خود براي سرويس هاي نسل سوم موبايل را جذب کردند و بايد از اين پس به فکر افزايش کيفيت و رضايت مشترکين باشند.

وي گفت: اواخر بهمن ماه شاخص هاي مربوط به نسل سوم موبايل و ارزيابي کيفيت اپراتورها را در اين سرويس اعلام خواهيم کرد.

دکتر داداش زاده در مورد سطح تعهدات اپراتورها براي پوشش 3G طبق پروانه گفت: در اين پروانه سعي برآن بوده است که توسعه و شاخص ها را با هم داشته باشيم و براين اساس علاوه بر سطح پوشش، الزامات کيفي نيز براي اپراتورها ديده شده است.

جلوي توسعه 3G را گرفته ايم

وي با تاکيد براينکه در 2 ماه اخير جلوي توسعه 3G را از سوي اپراتورها گرفته ايم تا شاخص هاي کيفي را بالا ببرند، گفت: در زمينه وضعيت اينترنت نيز ارزيابي هاي ماهانه صورت مي گيرد و تذکراتي به شرکتهاي اينترنتي بابت تخلف در کم فروشي پهناي باند داده شده است.

داداش زاده تصريح کرد: در موضوع کيفيت اينترنت چندين عوامل و حلقه هاي متصل به هم بايد سنجيده شود که يکي از آنها خدماتي است که شرکتهاي اينترنتي ارائه مي دهند که در اين زمينه کميته ارزيابي متشکل از نمايندگان رگولاتوري، زيرساخت، شرکتهاي ارائه دهنده خدمات، در حال ارزيابي و بررسي وضع موجود هستند اما آنچه که از شواهد امر پيداست در زمينه ارايه خدمات وضعيت نسبت به قبل تغيير قابل توجهي نداشته است.

ارتقاي کيفيت اينترنت زير ذره بين رگولاتوري

پيش از اين نيز علي اصغر عميديان معاون وزير ارتباطات از تشکيل کميته ارتقاي کيفيت اينترنت براي کنترل کيفي يکپارچه شبکه اينترنت و بهبود کيفيت آن خبر داد و اظهار داشت: اقدامات در دو بخش اينترنت ثابت روي شبکه ADSL و اينترنت همراه در حال انجام است.

وي با بيان اينکه در گذشته به دليل اختلاف در تخفيف قيمت پهناي باند به ارائه کنندگان خدمات ADSL که از سوي شرکت ارتباطات زيرساخت اعمال مي شد مشترکان دچار مشکل بودند، به مهر گفت: در اين مصوبه به برخي از مشترکان تخفيف تعلق مي گرفت و برخي شامل اين تخفيف نمي شدند؛ براين اساس و براي آنکه تمامي خدمات دهندگان اينترنت از يک قيمت واحد پيروي کنند کاهش 25 درصدي قيمت پهناي باند را براي تمامي اين شرکتها اعمال کرديم.

رئيس سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي ادامه داد: در مورد مسائل کيفي اينترنت علاوه بر قيمت بايد مشکلات در شبکه مخابرات و ارتباطات زيرساخت نيز واکاوي شود، گفت: در اين زمينه کميته بررسي ارتقاي کيفيت شبکه اينترنت تشکيل و به صورت مرتب و هفتگي تشکيل جلسه مي دهد تا در نهايت روندي طي شود که بتوانيم کيفيت سرويس را از ابتدا تا انتها که به دست مصرف کننده مي رسد به صورت يکپارچه کنترل کنيم.

وي با بيان اينکه نمي توان براي رفع اختلالات شبکه اينترنت زمان مشخص ارائه کرد، افزود: توپولوژي شبکه اينترنت مربوط به 13 سال گذشته است و رفع مشکلات آن کار کوچکي نيست اما به طور قطع برنامه هاي درنظر گرفته شده براي ارائه اين خدمات از سوي مخابرات و زيرساخت و شرکتهاي PAP مي تواند در کيفيت اين شبکه موثر واقع شود.

عميديان با بيان اينکه زمان بندي براي انجام اين پروژه نمي توان داد، گفت: اقداماتي که از سوي رگولاتوري در زمينه ارتقاي کيفيت خدمات انجام مي شود در وضعيت نهايي اينترنت تاثير خواهد داشت و ما اميدواريم که به کيفيت مطلوب اين خدمات در کشور برسيم چرا که روند اصولي و درستي را در پيش گرفتيم.

زيرساخت و تلاش براي افزايش ظرفيت

محمود خسروي معاون وزير ارتباطات و مديرعامل شرکت ارتباطات زيرساخت نيز از اقدامات اين شرکت براي توسعه ظرفيت پهناي باند داخل کشور خبر داد و اين امر را سبب افزايش کيفيت خدمات دسترسي به اينترنت عنوان کرد.

وي با بيان اينکه امسال توسعه خوبي در شبکه IP داخل کشور انجام شده و اميدواريم تا پايان امسال به اهداف توسعه اي برسيم به مهر گفت: ظرفيت IP داخل کشور تا پايان سال دو برابر شده و از 1.2 ترابيت به 2.5 ترابيت مي رسد و در همين حال ظرفيت شبکه انتقال داخلي نيز از 10 گيگابيت به 100 گيگابيت خواهد رسيد که اين اقدامات در جهت اجراي زيرساختهاي شبکه ملي اطلاعات و نيز پاسخ به درخواست شرکتهاي اينترنتي، مخابرات و اپراتورها خواهد بود که تا حد زيادي سرعت و کيفيت دسترسي کاربران به شبکه هاي داخلي را بهبود مي بخشد.

بخش خصوصي درصدد تامين پهناي باند

بخش خصوصي اما منشاء اين مشکلات را مربوط به وجود انحصار در توزيع پهناي باند اينترنت مي داند و معتقد است که راه حل مشکلات اينترنت، آزادسازي در اين حوزه است.

محمودرضا خادمي عضو کميسيون اينترنت سازمان نظام صنفي رايانه اي به مهر گفت: اگر در فروش پهناي باند آزاد سازي صورت بگيرد و شرکت هاي اينترنتي خودشان وارد معامله با شرکت هاي خارجي شوند اين مشکلات برطرف مي شود. چرا که هم اکنون قيمت متوسط پهناي باند در جهان حداقل براي هرSTM1  حدود 2هزار دلار برآورد مي شود و اين درحالي است که هر STM1 در ايران در حدود 30 ميليون تومان به شرکتهاي اينترنتي فروخته مي شود.

وي افزود: شرکت ارتباطات زيرساخت بايد نقش يک گمرک را در گيت وي داشته باشد و شرکتهاي بخش خصوصي تامين پهناي باند را به عهده گيرند با اين وجود کيفيت سرويس اينترنت نيز افزايش پيدا مي کند و ديگر پرداخت هزينه هاي فعلي براي يک سرويس اينترنتي گران به نظر نمي رسد، شکي نيست که توسعه اينترنت در گرو تامين اينترنت توسط بخش خصوصي است و اين انحصار بايد شکسته شود.

به هر ترتيب شواهد نشان مي دهد که تلاش براي حل معضل کيفيت اينترنت و موبايل در ايران با توسعه پهناي باند و کاهش نرخ پهناي باند و نيز نظارت بر ارائه دهندگان اين خدمات راه به جايي نبرده و همچنان اين شبکه هاي ارتباطي، پايداري لازم را ندارند.

منبع : مهر

گزارش: معصومه بخشى پور